Yapay zeka kullanılması, veri yönetiminin en ileri aşamalarından. Yapay zeka kararlarda yardımcı olur. Bir kuruluşta yapay zekadan yararlanılabilmesi için veri yönetimi yeteneklerinden çoğunun kazanılmış olması gerekiyor.
Her alanda olduğu gibi bu durum da her kuruluş için aynı düzeyde değil. Ülkemizde özellikle kamu ve özel kuruluşlar arasında çok fark var. Kalite açısından olduğu gibi veri yönetimi açısından da aynı derin farklılıkların bulunduğu gözleniyor, hissediliyor. Kalite hissedilir biliyorsunuz. Tabii ki kişilerde derin bilgi varsa…
Yıllardır kalite ile ilgili tüm gelişmeleri izlerim. Çeşitli denetçi ve değerlendirici görevlerinde bulunuyorum. Çıkardığım sonuç şu: “Dokümantasyon hazırlamakla kalite yönetimini kurdum.” Yaklaşımının yaygınlığı.
Veri yönetiminde de aynı durum yaşanıyor gibi…Verilerle ilgili alt yapıyı kurmadan yapay zekadan yararlanılacağı yaklaşımı yaygın.
Kuruluşlar iş süreçlerini net tanımlamıyor. Bu süreçlerin hangi basamaklarında üretilen bilginin yararlanılacak veri olduğunu net olarak belirlemiyorlar. Verilerini değerli varlık olarak tanımlamıyorlar. Böyle olunca yapay zeka hangi veriyi kullanacak ve onun önerilerine göre nasıl karar verebilecekler?
Kuruluşunuzun; iş sözlüğü, veri kataloğu, ana veri, referans veri, meta veri tanımları ve listeleri var mı?
Kuruluşunuzda veri yönetiminin başarılı olması için iş, veri ve bilgi teknolojileriyle ilgili iş tanımları belirli mi?
Ürettireceğiniz veya satın alacağınız bilgi teknolojisi ürünleri olan yazılım uygulamalarının özelliklerinin nasıl değerlendirileceğini biliyor musunuz?
Yönetişim, yönetim ve idare arasındaki farklara göre yapılanmanız var mı?
Veriye ne derece değer veriyorsunuz?
ChatGPT’den yararlananlar vardır. Hatta yapay zeka olarak sadece ChatGPT var sananlar da var.
İnternette; “list of artificial intelligence software” ve “yapay zeka uygulamaları yazılım*” ifadelerini ayrı tarattım. İngilizce ifade ile 9 440 000 siteye erişildi. Türkçe ifade ile 221 000 siteye erişildi. En iyi YZ’lerin tanıtımları da var. Üreticiler satma için reklam yapıyorlar.
Veri yönetimi ile çok yararlı eğitim videoları olan bir kuruluşu izliyorum. Eğitim içerikleri; veri yönetiminin alfabesinden başlayarak ABD’deki gerçek hayattaki gelişmelere ayak uyduracak şekilde ayarlanıyor.
Şu sıralarda; “Önceden eğitilmiş yapay zeka yazılımlarını kendiniz için nasıl eğiteceksiniz?” konuları işleniyor.
Ortak olan uyarı şu: “Çöp girerse çöp çıkar.” Bu deyiş; yapay zeka kararları sizin veriye verdiğiniz öneme dayanır anlamına geliyor. Verilen mesajlar şunlar:
Verilerinizi değerli varlık olarak benimseyin ve veri yönetiminizi sağlam yapılandırın.
Sürekli soracağınız soru şu: “Verileriniz yapay zekaya hazır mı?”
(Bu yazıyı neden yazdım? Yaklaşık 40 yıldır tıbbi laboratuvar verileriyle araştırmalar yaparım. Çıkarımım şu: Kuruluşlardaki özellikle kamu kurumlarındaki sağlam veri yönetimi çok önemli ve ulusal siyasi otoritelerin sağlık, eğitim gibi her alanda ulusal veri stratejilerini oluşturmalarına dayanıyor. Ne kadar hazırız? Herkes kendi alanı için bu soruyu sorabilir: Sağlam yapılandırılmamış veri yönetimi varsa yapay zekanın eksik veya yanlış verilerle verdiği kararlara ne derece güvenilir? Aklınızda bulunsun lütfen.)
İyi bir hafta diliyorum.
Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.