Ülkemizde yaygın olan tutum “Böyle gelmiş, böyle gider.” Atasözüne göre hareket eden kişilerin fazla olmasıdır. Bu tutum ülkeyi geriye götürmek isteyenler için de avantaj olarak kullanılıyor.
Kalite Yönetim Sistemi Standardı ISO 9001, 2015’te değiştirildi. Maddeleri Planla, Uygula, Kontrol Et, Önlem Al (PUKÖ) döngüsüne göre hazırlandı. PUKÖ Döngüsü kalite çemberi olarak da adlandırılır ve kalitenin sürekli iyileştirilmesine odaklıdır. Bu yaklaşımın anlaşılmadığı gözleniyor.
Diğer ISO standartlarının da aynı şekilde maddeleri değiştirildi. Artık süreç yaklaşımı ve risk temelli düşünce şart. Tüm ISO standartları bu yaklaşımı benimsiyor.
2015’e kadar standardın istediği dokümanlar hazırlanınca kalite yönetim sisteminin kurulduğuna inanıldığı için daha önce şart koşulan dokümanlardan vazgeçildi. Ancak kalite yönetim sistemini kanıtlayan dokümanların bulunması şart. Bunlar da “dokümante bilgi” olarak adlandırıldı.
Süreç yaklaşımı ve risk temelli düşüncenin günümüzde de doğru yerleşmediği söylenebilir. Çünkü ISO 9001:2015’e göre KYS belgesi almış kuruluşlarda tanımlanmış iş süreçlerini göremiyorsunuz. Dolayısıyla bu iş süreçlerine odaklı risk temelli yaklaşımı da göremiyorsunuz.
2015 Standardında kalite el kitabı şartı yok. Baş denetçi veya denetçi, “Neden kalite el kitabınız yok?” diye sormayacak ancak kalite yönetim sisteminizi açıklayan dokümante bilgileri içeren bir belge veya belgeleri görmek isteyecektir.
Bu belge kuruluşunuzda kalite yönetim sistemi için gerekli olan şartların sağlandığını kanıtlayan bir belge olmalıdır. Kuruluş KYS’yi açıklayan dokümante bilgileri içeren belgeyi kalite el kitabı olarak adlandırabilir.
ABD’de tanımlanmış, kalite sistem şartları listesi vardır. Bu şartlarda ortak sistematik şöyledir: Her kalite sistem şartı için politika veya politikaların yazılması istenir. Politikalarda taahhüt ettikleriniz yazılır.
Sonra bu taahhütlerinizi yerine getireceğiniz süreçler tanımlanır. Her süreç için ne, niçin, ne zaman, nasıl, nerede, kim için yapılacağını açıklayan prosedürler yazılır. Form, şablon vb. kolaylaştırıcı dokümanlar hazırlanır. Bu dokümanlar; bilgilendirici, yönlendirici, kolaylaştırıcı ve kanıtlayıcı dokümanlardır. Bu şekilde, ISO 9001:2015’in dokümante bilgi şartları karşılanabiliyor.
Belge almak isteyen kuruluşlarda genellikle nasıl oluyor? Herkes net anlamaya çalışmadan birbirinden kopyalıyor. Birisinin yaptığı yanlışlar yayılıyor ve tüm kuruluşlarda gözlenmeye başlıyor.
Böyle olunca, ISO standartlarına göre verilen kalite yönetim sistem ve akreditasyon belgeleri da tartışmalı oluyor.
Bu yanlış uygulamaları vurgulayan denetçiler, istenmeyen denetçiler oluyor. Belge veren kuruluşlar da buna uyuyor. Çünkü kendi elemanları da etki altında kalıyor.
Bu durum yalnız ISO belgeleri için değil, kamuda stratejik planların uygulanmasında da aynı.
Dijital çağda sistemi de tıkayan bu tutumdan vazgeçilmeli.
Böyle gelmiş ancak böyle gitmemeli…
İyi bir hafta diliyorum.
Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.
