Kamu kurumları 5018 Sayılı “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu” gereği kamu stratejik planlarını hazırlar. Bu stratejik planlar hem kurumun idare stratejik planını hem de temsil ettiği halka yönelik stratejik planı kapsıyor. İkisi bir arada olunca karışıklığa neden olabiliyor.
Yasada “kamu stratejik planı” diye yazar. “Kamu” “halk” veya “halkın bütünü” demektir. Buna göre kamu kurumu kendi idaresi için stratejik planını ve temsil ettiği kamunun dolayısıyla halkın kaliteli yaşamı veya refahı için stratejik planını ayrı hazırlamalıdır.
Örneğin, kamu kurumlarının hazırladığı stratejik planlar iki ayrı başlıkta olmalıdır:
1. Kamu kurumunun idaresi açısından kuruluşun kendi stratejik planı,
2. Kamu kurumunun temsil ettiği halkın refahı veya kaliteli yaşamı için stratejik plan. Bu stratejik planlar da ülke için ulusal stratejik plan (örneğin, ulusal e-sağlık stratejik planı vb.), kent için “X İli Kent Stratejik Planı”, “X İlçesi Stratejik Planı”, bölgeler için “X Bölgesi Bölgesel Stratejik Planı” olabilir. “Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinatörlüğünde kurulan bölgesel kalkınma ajanslarının vurgulamakta olduğum stratejik planlar konusunda yeterli olmadığı içgörüsü taşınmaktadır.”
Kent, bölge ve ulusal stratejik planlar diye planlara, ülkemizde rastlanmamakta. Bir kent için valilikler/kaymakamlıklar ayrı, belediyeler vb. mahalli idareler ayrı stratejik plan hazırlıyor. Valilik ve Belediyeler “X İli Kent Stratejik Planını” ortak hazırlamalıdır.
Ulusal, bölgesel ve kentsel stratejik planlara ilgili konularda sektör temsilcileri de katılmalıdır.
Kamu kurumu temsil ettiği halka yönelik stratejik planını hazırlarken odaklanılan konu veya sektör alanlarına göre iş ekosistemleri oluşturmalıdır. Bu konu, stratejik plan hazırlama rehberinde paydaş analizi olarak geçmekte ancak planın izlenmesi açısından yeterli olmamaktadır.
Paydaş olarak tanımlanan iş veya sektör ekosistem aktörleri yalnız stratejik plan hazırlanmasında yer almamalıdır. Halka yönelik stratejik planların yürütülmesi ve izlenmesinde üst kurul olarak rol almalıdır. Dolayısıyla stratejik yönetimde izleyici olmalıdırlar.
İş veya sektör ekosistem paydaşları; eğitim, araştırma, üretim, denetim, kalite kontrol ve kalite güvencesi, risk yönetimi vb. işin yaşam döngüsü basamaklarında yer alan tüm sektör aktörleridir.
Birkaç anımı paylaşmak istiyorum. 1996’da ABD’deki Klinik Kimya (Biyokimya) Derneğinin ulusal kongresine gittiğim zaman analizörlerle ilgili bir üst kurula davet edilmiştim. Davet edilme nedeni o derneğin uluslararası üyesi olmamdı. Kalabalık bir toplantı idi. Federal Hükümet yetkilileri (yasa yapıcılar), yürütmeden sorumlu devlet yetkilileri, araştırıcılar, uygulayıcılar (ABD’de yaşayan ve derneğin uluslararası üyeleri), üretici şirketlerin temsilcileri vardı. Tartışılan konu tıbbi laboratuvarlarda üretilmekte olan analizörlerle ilgili görüşlerin toplanması idi.
2014’te Milano’da şeker hastaları için önemli bir test olan HbA1c ölçüm sonuçlarının standardizasyonuyla ilgili bir toplantıya katılmıştım. Orada da HbA1c testi uygulayıcıları, araştırıcıları ve HbA1c test kitlerinin üreticileri, metroloji ile ilgili uluslararası temsilciler vardı. Konuşulan konu HbA1c ölçüm sonuçlarının laboratuvarlar arasındaki farklılıklarının giderilmesi için gerekliliklerin belirlenmesi idi.
Bu toplantılarda ilgili alanda yapılan temel araştırmalardan ve hizmetler/uygulamalardan çıkarılan araştırma sonuçları derlenip sunulmakta idi. Yapılandırılmış ve hedeflere odaklı tartışmalar olmuştu. Bütünsel bakışla her ayrıntıya odaklanılmıştı.
Ülkemizde bu tür yaklaşımı görmek çok zorlayıcı. Kamu stratejik planlarının yol gösterici olması ve ilgili paydaşların stratejik yönetime katılması gerekiyor.
İyi bir hafta diliyorum.
Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.
