Dijital çağda, gerçeği öğrenmek hem kolaylaştı hem de zorlaştı. Kolaylaştı çünkü veriye erişim olanakları arttı. Zorlaştı çünkü erişilen verilerin doğru olup olmadığının kanıtlarını bulmak zorlayıcı.
Dijital teknolojiler çeşitli amaçlarla kullanılır. Başlıca amacı doğru karar alınmasındaki yararıdır. Zaman kazandırır. Bütçeye yararı olduğu da kanıtlanmakta.
Yapay zeka (YZ) kolaylaştırıcı bir araç. Ancak YZ’nin eğitilme dönemi var. Bu dönemde doğru veriyle eğitilmezse yanlış yönde karar aldırır. Aldırabilir demiyorum aldırır diyorum. Çünkü öyle… Bilgi eksikliği olan veya yetkin olmayan insanlar inanırlar. Aynen algı yönetimiyle kontrol edildikleri gibi…
Kalite konusunda yazmamın en önemli nedeni her uygulamada, kalitenin başlıca önemde olmasıdır. Ancak çıkarımlarıma göre ülkemizde kalite ilkeleri tam anlamıyla öğrenilmiş değil.
Kalite sistem belgesi almış olan kuruluşlarda çalışanlara sorulduğunda, iş sürecini tanımlayamıyorlar. Kalite araçlarını bilmiyorlar. Dokümanlarda tarih olmadan, dokümanın güncelliğinin anlaşılamadığının farkında değiller. Kamu kurumları dahil çok sayıdaki web sitelerine bakın. Dokümanlarda tarih yoktur. Hızla değişen dünyada dokümanlar üreticileri ve tarihleriyle izlenebilir. Yaptım oldu yaklaşımı sürmekte…
Genel olarak kültür böyle olduğu için konularla ilgili temel bilgi öğrenilmeden, moda sözcükler kullanılıyor. Ancak içleri boş olunca gelişmiş ülkeler arasına giremiyoruz.
Kendimi bildim bileli hep gelişmekte olan ülkeler arasındayız. Kimsenin derdi de olmuyor. Bu durumda, ülke olarak yurt dışı ürünlerin pazarı olma durumumuz devam edecek.
Yapay zeka için de böyle olacak. Yapay zeka vb. dijital teknoloji araçlarının üretilmesi ve yarar sağlaması için sağlam temelli veri yönetimi sisteminin kurulması gerekiyor. Ülke boyutunda etkili ulusal veri yönetimi stratejisi veya stratejileri bulunmalı. Araştırmacılar, üretici, eğiticiler ve ilgili meslek grupları bu stratejilere göre oluşturulacak program, proje ve faaliyetlerde yer alabilmeliler.
Sağlam temelli veri yönetimi sistemi yoksa yapay zeka üretiminin de başarılı olamayacağı net anlaşılmalı. Anlaşılabileceği konusunda tereddütlerim var.
Veri yönetiminde tanımlanmış 11-14 bilgi alanı vardır. Bu bilgi alanlarının kazanılması, veri yönetiminin başarılı olmasını sağlar. Bunlara veri yönetimi yetenekleri deniyor.
Bu yetenekler hepsi birbiriyle ilişkili. Veri yönetişimi yeteneği, hepsini şemsiyesi altına alıyor. Tabii ki veri stratejisinin net tanımlanmış olması önemli.
“Veri kalitesi” yeteneği de tüm yeteneklerle ilgili. YZ’ye akan verilerin kalitelerinin gerçek zamanlı kontrolü gerekiyor.
Kalite kültürünün yaygın olamadığı ülkemizde, verilerin kalitelerinin sağlanması nasıl olacak?
“Yapay zeka projelerimiz var ve büyük veriyi analiz ederek bilgi sağlıyoruz” diyenlere kaç kişi sorabilir? Verilerin kalitelerinin kanıtları nerede diye?
İyi bir hafta diliyorum.
Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.
