15 Ocak 2025 Çarşamba

Düşünme Kalitesi ve Kritik Eleştirel Düşünce

Diler Aslan

05-02-2024
Bize yazmak için tıklayınız.

İnsanları diğer canlılardan ayıran en önemli özellikleri, düşünme ve konuşma yetileridir. 

İyi düşünme sürecinde şunlar yer alır:

  • Problem odaklı olmak
  • Derinlemesine analiz etmek
  • Mantık kullanmak
  • Akıl yürütmek
  • Gerçekçi olmak

İyi düşünme sürecini etkili ve verimli yürüten toplumlarda bireyler kaliteli yaşam sürerler.

Gelişmemiş düşünce özellikleri de şunlardır:

  • Ben merkezli
  • Ön yargılı
  • Çarpık
  • Bilgisiz
  • Tamamen taraflı
  • Adaletsiz

Bir ülkede yaşananlar ve inşa edilenlerden karar vericiler sorumludur. Demokrasilerde karar vericiler toplum üyeleri tarafından seçilir. Atananlar da karar vericiler tarafından belirlenir. Dolayısıyla ülkede yaşananlar ve inşa edilenler toplumda yaşayanların (ör. seçmenlerin) düşünce özellikleriyle doğru orantılıdır. 

Kritik eleştirel düşünce yaygın değilse, o toplumda kaliteli yönetimden bahsedilmesi zordur. Kritik eleştirel düşünme sürecinde şunlar yer alır:

  • Ayıklamak
  • Bağlantılandırmak
  • Benzetmek
  • Çözümlemek
  • Eleştirmek
  • Eşleştirmek
  • Hipotez oluşturmak
  • Karşılaştırmak
  • Kümelendirmek
  • Neden-sonuç ilişkisi kurmak
  • Öngörmek
  • Örüntü ve aykırıları belirlemek
  • Plan yapmak
  • Sentezlemek
  • Sınıflamak
  • Sıralamak
  • Tümdengelimsel çıkarım yapmak
  • Tümevarımsal çıkarım yapmak
  • Veri, bilgi ve delil toplamak

Her birey; kendisini, yanındakini ve kendisini yönetenlerin düşünme yeteneklerini yukarıda özetlenen özelliklere göre değerlendirebilir. 

Çağımızda iyi ve kritik eleştirel düşünme süreçleri yukarıda sayılan özellikleri taşımazsa gelişmemiş düşünce özellikleri yayılır. 

Düşünme kalitesini etkileyen özellikleri vurgulamak istedim.

İyi bir hafta diliyorum.  

Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın. 

YORUM YAZ
BU YAZI HAKKINDA YAPILAN YORUMLAR
Okur yorumları, kişilerin kendi görüşleridir. Bu yorumlardan sorumlu değildir.
YORUM YAZ
Diler Aslan - Diğer Yazıları
Bütün Diler Aslan Yazıları