Kendinize sorar mısınız? “Ben neyi önemsiyorum?” Bu sorunun yanıtı, aynı zamanda “Neyi dert ediyorum?” sorusunun da yanıtıdır.
Hepimizin bireysel, aile, yakın çevre, mahalle, kent, bölge, ülke ve dünya boyutlarında ele alınan ihtiyaçları, beklentileri, önem verdikleri veya dert ettikleri var.
Bireylerden başlayarak önce ülke sonra dünya boyutlarına kadar uzanan bu hiyerarşik zincirin her halkasının ihtiyaçları birbirleriyle ilişkilendirilmedikçe sorunlar oluşur. Özellikle belirli kişilerin kendi beklentilerine odaklanması durumu varsa tehlike büyüktür.
Beslenme boyutu: Beslenmek temel ihtiyaçtır. Asgari ihtiyaçlar bireysel boyutta dengeli karşılanmalıdır. Yazılı, sözlü, görsel basın ve sosyal medya, ülkemizde ailesini doyuramayan vatandaşlardan yoğunluklu bahsediyor.
Sağlık alanı-Vatandaş boyutu: Dünya sağlık stratejisinde eşitlik ilkesi temel ilkelerdendir. Bu ilke sağlık hizmetlerine eşit erişilmesi, kişinin parasal durumu ile aldığı sağlık hizmeti, kişinin aldığı sağlık hizmetinin kalitesi gibi parametreleri kapsar.
Sağlık hizmetlerine erişim: Ülkemizde sağlık, her ülkede olduğu gibi Sağlık Bakanlığı liderliği ve yönetişiminde yürütülür. Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde ve poliklinik gibi merkezi yapılarda muayene olmak için merkezi randevu sistemiyle randevu alınmaktadır. Bu uygulama bireylere yönelik iyi uygulamalardandır.
Sağlık hizmetlerine ödenen paralar: Ödenen bedellerle ilgili değerlendirildiğinde, her vatandaşın parasal açıdan erişemediği durumlar çoğunluktadır. SGK anlaşması olan özel sağlık kuruluşları ek bedelleri çok artırmıştır. SGK ilaç zamlarının bir kısmını vatandaştan almaktadır. Vatandaşın cebinden çıkan miktar olağanüstü artmıştır.
Sağlık hizmeti kalitesi: Hazırlanmış olan kalite standartları ve göstergeleri bulunsa da uygulanmalardan çıkarılan sonuçlara göre gerçekleştirilen iyileştirmeler net paylaşılmamaktadır. Örneğin, çektirdiğiniz manyetik rezonans görüntülemenin (MRI’nın) kalitesi nasıl kanıtlanmaktadır? Yanlış yorumlar nedeniyle kimler mağdur oluyor? Kalitesi kanıtlanmayan her bir MRI ulusal boyutta israftır. Yaptırılan laboratuvar testinin kalitesi nasıl kanıtlanıyor? Kamuoyuyla paylaşılıyor mu? Siz vatandaş olarak bu kanıtlara erişebiliyor musunuz?
Sağlık hizmeti-Dijital sağlık: Dijital hastane kavramı var. Sağlık Bakanlığı yalnız kendi hastanelerinin birkaçına uygulamakta. Diğer hastanelere yayma planı ve programı var mıdır? Dünyadaki uygulamalarla paralel uygulamalar ve araştırmalar nelerdir? Yeni gelişmekte olan bu alan için ulusal bir üst kurul var mı? Bu üst kurulda alanın tüm sağlıkla ilgili ve sağlıkla ilgili olmayan ancak etkili araştırmacıları, üreticileri, uygulayıcıları ve vatandaşlar (hastalar) var mı? Biliyorsunuz ki tüm dijital sağlık teknolojisi ürünleri insana uygulanır. İnsan sağlığı ve hasta güvenliği açısından büyük önemdedir.
Eğitim-öğretim: Ne dersiniz? Size bırakıyorum. Yazılı, sözlü, görsel basın ve sosyal medyada çok fazla bilgi var.
Mahatma Gandhi’nin “Dünyada o kadar aç insan var ki, Tanrı onlara ancak ekmek şeklinde görünebilir.” deyişini anımsatmak istedim. Ülkemizde durum nasıl sizce? Her projede ve alanda dikkat edilmesi gerekli bir durum değil mi?
Bireysel beklentilerin gerçekleşmesinin, ülke stratejileri ve politikalarıyla ilişkili olduğunun anlaşılması gerekiyor. Hesapverebilirlik, yönetişim ve sorgulayıcı vatandaş ilkelerinin benimsenmesi ve yaygınlaşması büyük önem arz ediyor.
İyi bir hafta diliyorum.
Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.