Bu köşede 22 yıldır yazıyorum. Güneş Bey kalite yönetimi köşe yazısını 2001’de teklif etti. O zaman tıbbi laboratuvarlarda kalite yönetimi konusunu seçeli, yaklaşık 18 yıl olmuştu.
2001’de, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdürüydüm. Okulda, kalite yönetiminin kurallarını uyarlamaya çalışıyorduk.
Tıbbi laboratuvar kalite yönetimi ve akreditasyonu kapsamında 1994’ten itibaren ISO kalite yönetimi standartları eğitimlerine katılıyordum. Bunun yanında TSE ve yeni oluşturulmaya başlamış laboratuvar akreditasyonu çalışmalarına ulusal ve uluslararası düzeyde katılıyordum.
Güneş Bey köşe yazısını önerince biraz tereddüt etsem de, oldukça bilgi birikimim ve deneyimim var diye düşündüm. Kabul ettim.
Tüm yılları toplarsanız kalite yolculuğum 43 yılı buluyor.
Sağlık hizmetleri, tıbbi laboratuvarlar, eğitim ve araştırma alanlarında kalite uygulamalarının dijital çağda daha da baskın olarak gerekli olduğunu gözlemliyorum.
Özellikle dijital çağda önemi daha da arttı. Neden mi? Bir bilgisayar yazılımı hazırlanırken, tasarım ve planlama aşamasında, yazılımın uygulanacağı süreç net tanınmıyorsa yazılım çöpe gidiyor.
Sürecin net tanınması da risk ve kalite yönetiminin sürece uygulanmasıyla mümkün olabiliyor.
Gözlemlerim, süreç veya proses yönetimine önem verilmediğini gösteriyor. Özellikle, ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi Şartları Standardı kapsamında belge almış kuruluşlarda süreç yaklaşımı gözlenmiyor.
Süreç iş akışı şemaları çiziliyor, şemaların yanlarına sorumlu görevliler ve dokümanlar diziliyor. Orada kalıyor. Kontrol ve sürekli iyileştirme süreçleri ile ilgili bilgiler bulunmuyor. “ISO 9001:2015; Planla, Uygula, Kontrol et, Önlem al (PUKÖ) Döngüsünü öneriyor” diye belirttiğiniz zaman yanıt bulamıyorsunuz.
Kuruluşlarda kalitenin herkesin işi olduğu henüz yaygınlaşmamış gibi duruyor. ISO 9001:2015 bu nedenle kalite temsilcisi şartını kaldırdı. Herkes katılacak. Ancak koordinatör ile eşgüdüm sağlanması gerekiyor. Bu kişiye temsilci denirse tüm çalışanlar, hatta yöneticiler de kalite onun işi zannediyor. Bu da kalite yönetiminin içselleştirilmesini engelliyor.
ISO 9001:2015 Risk temelli düşünceye odaklanılmasını şart koşuyor. Bu konuda da risklerin kayıtları yapılıyor. Belirli yöntemlerle hazırlanan risk kaydı tabloları gösteriliyor. Gerçek hayatta süreçlerinizdeki olayları kaydedip risklerle ne kadar baş ettiğinizi değerlendiriyor musunuz? Diye sorulunca yine yanıt alınamıyor.
Kalite, kağıt üzerinde hazırlanmak değildir. Yukarıda açıklanan gözlemlerden dolayı ISO 9001:2015 bazı dokümanlar için şartları kaldırdı. Kalite el kitabı şartı yok ancak kalite yönetiminizi nasıl açıklayacaksınız? Kalite el kitabı başlığını koymasanız da içeriği hazırlayıp sunmak zorundasınız. İcraatınız bu açıklamalara göre değerlendirilecek.
Kalitenin içselleştirilmesi çok önemli. 43 yıldır halen dijital uygulamalar da dahil kaliteye yaklaşımı inceliyorum. İnanın kalite yönetimini içselleştirmezseniz dijital çağda başarıyı yakalamanız mümkün değil…
İyi bir hafta diliyorum.
Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.
Not: Sağlıklı kalmak için özellikle kapalı yerlerde maske takmanız yararlı olabilir. Yaşam kaliteniz için önemli.
