Volkanik bir kasabada yaşayan Zen Ustası bir gün çok değerli bir taş bulmuş. Yoluna devam ederken karşısından gelen bir adam, Usta’nın değerli taşı görmüş. Adam taşı görür görmez,  “Ne olur bu taşı bana verin.” 

Usta hiç yüksünmeden, “Al senin olsun.”  

Yıllar sonra taşı alan adam Usta’ya gitmiş, Usta’dan aldığı taşı ona uzatmış, “Bu taşı al, bunu istemiyorum. Bu taşa nasıl ihtiyaç duymuyorsun bana bunun bilgisini ver.”  

Büyük çoğunluk mutlu olmanın her istediğini elde etmek olduğunu sanıyor.  Bu yüzden doymak bilmeyen güç talep ediyorlar.  

  Acaba bu talebin bir doyum noktası yok mudur? 

Elbette vardır ama sanırım bunun için gören göz, duyan kulak, fark eden akıl, hisseden yürek lazımdır. Çünkü mevcut konfor alanında yaşamak isteyenler; gerçeğe karşı kördür, sağırdır, akılları gerçeği aramaz, kalpleri ise mühürlüdür. 

İstediğimi yapmak istiyorum diyenler; haz için yaşayanlar, hazzı mutluluk sayanlardır. Haz veren şeyler; yemek, içmek, cinsel birleşme, eğlence verici etkinlik, içki, uyuşturucu vb. Acıkan biri için yemek haz vericidir ama doyana kadar. Tıpkı bunun gibi tüm haz vericiler belli bir limite kadar haz vericidir ama fazlası eziyettir. Üstelik hazlar çabuk kanıksanır, ayrıca keyif verici maddelere vücut tolerans gösterir bu yüzden hep daha fazlası aranır. Haz adeta yalancı meme gibidir, sadece oyalayıcı etkisi vardır.  

  İşte günün birinde haz peşinde koşmanın oyalanmak olduğunu mutluluk olmadığını görenler, duyanlar, fark edenler, hissedenler bu kazancın sığ olduğunu kavrarlar. Galiba doyum noktası işte bu kavrama anıdır.  

Kendini oyalamayı sığ bulanlar; kendini tanımak, hayatını gerçeklik üzerine kurmak, hayata adapte olmak, bu şekilde yaşamak, böyle sürdürmek isterler.  Bu bir yerde haz ilkesiyle gerçeklik ilkesi arasında alınan tutumdur. İnsanı insan yapan haz ile gerçeklik arasındaki dengedir. 

Bu dengenin kurulabilmesi için güçlü bir kişilik lazımdır. Kişilik gerçekleri görüp kabul ettikçe güçlenir.