Uzun bir süredir uygulanmakta olan ve devam edip etmeyeceği hususunda uzun bir belirsizlik yaşanan %25 kira artış sınırlaması hakkında belirsizlik son buldu. Her ne kadar söz konusu düzenlemenin yasa çalışmaları devam etse de, Adalet Bakanı tarafından yapılan açıklama ile mevcut düzenlemenin aynen devam edeceği ifade edilmiştir. Hal böyle olunca günümüz ekonomik koşulları ile giderek artan kiracı/ kiraya veren sorunlarına alternatif çözüm yolları aranmaktadır. Yazı konusu kira tespit davası da, kira miktarı açısında yaşanan soruna alternatif bir çözüm yolu olabilmektedir.
Kira tespit davası, kiraya veren veya kiracı tarafından açılabilen, mevcut kira bedelinin artışının veya azaltılmasının talep edildiği bir dava türüdür. Günümüz koşullarında ise, taraflarca belirlenen kira bedelinin enflasyona yenik düşmesi ve kira bedelinin çok düşük kalması durumunda kiraya verenin kira bedelinin artırılması için ikame ettiği bir davadır.
Taraflar kira sözleşmesinde yenilenecek kira yılına ilişkin farklı bir sözleşme yapmadıysa ve mevcut kira sözleşmesinde kira bedeli artışına dair bir anlaşma bulunmuyorsa, bir önceki kira yılının tüfedeki on iki aylık ortalamasına göre belirlenen oranı geçmemek koşuluyla kira bedelinin belirlenmesini isteyebilir.
Ayrıca yazının asıl amacı olan konuya gelirsek, 5 yıldan uzun süren kira sözleşmesi ilişkilerinde tarafların arasındaki anlaşmaya bakılmaksızın, kira tespit davası açılarak emsal kiralar ve kiralananın durumu da dikkate alınarak kira bedeli artırılabilir. Hal böyle olunca kira artış sınırlanmasındaki düzenlemeye takılmaksızın kira bedelinin artırılması mümkündür.
Söz konusu kira tespit davasının sonucunda belirlenen kira bedelinin uygulanması hususunda da farklı durumlar bulunmaktadır. Dava, yeni kira döneminin başlangıcından en az 30 gün önce açılmış ise kira bedeli yeni kira döneminden itibaren geçerlidir. Yine dava açılmasa bile aynı süre içerisinde kira bedelinin artırılacağına dair ihtarda bulunulması durumunda da kira bedeli yeni kira döneminden itibaren geçerli olacaktır. Aksi durumlarda ise, tespit edilen kira bedeli bir sonraki kira döneminden itibaren geçerli olacaktır.
