Yetkinlik; gerçek hayatta işleri doğru zamanda, doğru yöntemle, doğru yerde ve doğru kişiler için yapmaktır (Yetkinlik, yeterlilik ile karıştırılmamalıdır). Her alanda, yetkinliğin kazanılması dört aşamada gerçekleşir:
Birinci aşama, yetkinlikle ilgili hiç bilgi yoktur. Kişi işi nasıl yapacağını bilmediğini de bilmez. Bilmediğinin farkında değildir. Hem bilgi hem de yetkinlik açısından bilinçsizdir.
İkinci aşamada, yetkinlikle ilgili bilgi kazanılmıştır. Kişi, yetkinliği bilir ancak yetkin olmadığının farkındadır. Yetkinliğe sahip olmadığının bilincindedir. Bu durum, kişiyi rahatsız eder.
Üçüncü aşamada, kişi yetkinlik kazanmaya çabalamaktadır. Ancak işi yavaş yapmaktadır. Buna bilinçli yetkinlik denir.
Dördüncü aşama ustalık aşamasıdır. Yetkinliği kazanmıştır. Bilinçsiz olarak doğru işi, doğru yöntemle, doğru zamanda, doğru yerde ve doğru kişilerle düşünmeden gerçekleştirir.
Bebeklikten itibaren çocukluk, gençlik, yetişkinlik evrelerindeki öğrenme aşamalarını düşünün. Yürümeyi öğrendikten sonra düşünmeden yürüyen çocuğu düşünün. Ameliyat etmek ve araba kullanmak gibi yetkinlikler bilgi ve kılavuzla uygulama ile öğrenilir. Önceleri yetkin kişinin rehberliğinde gerçekleştirilir (bilinçli yetkinlik). Daha sonra yalnız başına başarıyla yürütülür (Bilinçsiz yetkinlik).
Gerçeği öğrenmek için araştırma yapma yetkinliğini, bu bilgiler ışığında, toplumsal boyutta değerlendirebiliriz.
Çoğunluk, her söylenene körü körüne inanır. Bu toplum birinci aşamadadır. Gerçeği araştırma yetkinliği kazanılmamıştır. Bu toplumlarda daha çok algı yönetimi başarılı olur. Gerçeklere kapalıdırlar. Sezgileri de yanlıştır.
Çoğunluk, her söylenene inanmaması gerektiğinin bilincindedir. Ancak gerçeği araştırma yetkinliği kazanılmamıştır. Bu toplum ikinci aşamadadır. Bireylerin çoğu rahatsızdır. Ancak bu toplumun üyeleri gerçekleri öğrenmek için çaba sarf etmezler. Çünkü araştırarak öğrenme yetkinlikleri gelişmemiştir. Yanlış analiz yaparlar. Başarısız olurlar.
Çoğunluk, her söylenene inanmaması gerektiğinin bilincindedir ve gerçeği öğrenmek konusunda araştırma yetkinliğini geliştirmesi gerektiğini bilir. Bu toplum üçüncü aşamadadır. Gerçeği araştırma becerisi henüz gelişmeye başladığı için gerçeği öğrenmekte yavaş kalır. Doğru analiz yaparlar ancak zaman kaybederler ve rekabette başarısız olurlar.
Çoğunluk, her söylenene inanmaması gerektiğinin bilincindedir. Araştırarak öğrenmek becerisi gelişmiştir. Bu toplum dördüncü aşamadadır. Gerçeği çok kısa sürede öğrenerek doğru karar verir. Başarıyı garantiler. Sezgileri doğrudur.
Birinci aşamadakilerin sezgileri yanlıştır. İkinci aşamadakiler yanlış analiz ederler. Üçüncü aşamadakiler analizleriyle doğru sonuç çıkarırlar ancak geç kalırlar. Dördüncü aşamadakilerin sezgileri doğru olur.
Yetkinlik kazanmanın üçüncü ve dördüncü aşamalarını yakalayamamış bireylerin çoğunlukta olduğu toplumların başarılı olmalarından bahsedilemez. Gerçeği öğrenemedikleri için algı yönetimiyle yönetilirler. Dolayısıyla kaybederler ancak kaybettiklerinin de farkına varamazlar.
Buyurun size bir değerlendirme yöntemi. Kendinizi, çevrenizi, siyasi parti üyelerini, basın, medya mensuplarını ve onları dinleyerek karar verenleri değerlendirebilirsiniz.
İyi bir hafta diliyorum.
Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.
