Toplum insanlara maddi ve manevi görevler yüklüyor. Yalnız yüklemekle kalmıyor, bunu sürekli denetliyor. Bu denetim fertlerin üzerinde ciddi bir tehdit oluşturuyor. Bunun yanında yaşanan coğrafyanın ekonomik ve sosyal koşulları da ikinci bir tehdit oluşturuyor. Böyle katmerli tehdit içeren bir ortamda yaşayanlar zaman zaman yaşamdan yoruluyor ve bunalıyorlar. Bu bunalıma bir çözüm aramaya başlayanların önüne kabaca iki seçenek çıkıyor. Birincisi hayatın gerçekleriyle yüzleşmek, ikincisi, gerçeklerin üzerini örtmek.  

            Gerçekler çok acı. Bir kere ölümlüyüz ve öleceğiz. Üstelik ne zaman öleceğimiz ve geriye ne kadar kaldığı hiç belli değil. Başta ölüm tehdidi, sonrasında toplumsal ve ekonomik tehditler bir insanın aklından günde elli bin civarında düşüncenin geçmesine neden oluyor. Bu düşüncelerin çoğu tehdit içerikli olduğu için neredeyse her düşünce bir endişe kaynağı haline geliyor. Bunun altından kalkamayan büyük çoğunluk gelecekte güzel günler beni bekliyor hayaliyle bugünün acısını unutuyor.  

            Hayallerle bugünün acısını unutmak çok masumdur. Bunu ya da benzerini hiç yapmayan bir tek kişi bile bulabileceğimizi sanmıyorum. Hani ilaç için, ‘İlacın doz aralığı vardır. Azı iyileştirmez, çoğu ise zehirdir’ derler. Tıpkı bunun gibi hayalin dozu önemlidir.  

            Günümüzde hayallerin dozu kaçtı. Hayallerle avunmak isteyenlere uygun hayal tacirleri türemiş durumda. Başarısız ve bilgisiz kerameti kendinden meçhul hayal tacirleri gerçekte olmayan şeyleri varmış gibi sunuyorlar. Aynı yalanları defalarca söyleyerek hem kendilerini hem duyanları inandırıyorlar. İnsanlara bu dünyada ve öte dünyada harika şeyler vaat ediyorlar.  Çoğunluk bunları araştırmak yerine inanmayı tercih ediyor. Böylece hayaller dünyasında kendi sorunlarını unutup haz içinde yaşıyorlar. Kendilerini inandıkları birine emanet edip kurtuluşu bulduklarını sanıyorlar. Oysa burada kurtuluşu bulan hayal taciridir.  

            Hayal dünyasında yaşamak insanın bilinçli ve bilinçdışı özlemlerini karşıladığı için kısa vadede işe yararken uzun vadede zarar verir. Çünkü hayal dünyasında yaşayanlar zamanla bunları gerçek sanırlar. Böylece gün gün gerçeklikten uzaklaşırlar. Hepimizin bildiği gibi gerçeklerin er ya da geç ortaya çıkma özelliği vardır. İşe o zaman büyük bir yıkım olur.  

            İnsanların dayanılmaz acılar karşısında acıyı azaltmak için hayali, acısını azaltan bir merhem gibi kullanması anlaşılabilir bir şeydir. Gerçeklikten tamamen uzaklaşacak doza ulaştığında, artık o kişi kendisi olmaktan çıkmış ve bir hayal tacirinin değirmenine su taşıyan köleye dönüşmüş olur.