Satın alırken en iyisini almak isteriz. En iyisinin ölçütlerini araştırırız. Çoğunlukla kendimiz için en iyisini tanımlar ve bütçemize göre satın alırız.
Bireysel uygulamalarda bu şekilde hareket ederken toplum içerisinde durum değişir. Her insanın değer yargıları değişiktir. Bu nedenle iyi ve en iyi uygulama tanımlanır ve ölçütleri belirlenir. Yayımlanır. Hangi uygulama olursa olsun iyi uygulama ölçütlerinin öğrenilmesinde yarar var.
İnternet’te İngilizce ve Türkçe tararsanız çok sayıda iyi uygulama ve en iyi uygulama duyurularını görürsünüz. İyi ve en iyi uygulama için ölçütleri veren kurumlar ve/veya kuruluşlar da var.
Örneğin, sağlıkta, ilaç üreten kuruluşlar özellikle iyi klinik uygulamalar şartlarına uymak durumundadırlar. İlaçlar üretildikten sonra insana uygulanmaya başlanması arasında yaklaşık 10 yıl kadar bir süre gerekir. Neyin, nasıl yapılacağı iyi klinik uygulamalar başlığında kılavuzlarda belirlendiği şekilde yürütülür. Bunlar, uluslararası yetkili otoritelerce bilimsel olarak onaylanmış kılavuzlardır. İlaçları onaylayan siyasi otorite bu kılavuzları kullanır.
Bu tür, iyi uygulamalar kılavuzlarını alanla ilgili olmayanlar doğal olarak bilmezler. Ancak COVID-19 nedeniyle sağlık hizmetlerinde çalışmayan herkes bu konuyu net olarak anladı. Bu salgında, bilim de çaresiz kaldı. Hızlı insan kayıpları yaşanırken aşının iyi klinik uygulamaya göre deneme süresi büyük sorun oldu. “Acil Kullanım Yetkilendirmesi” uygulamaları başlatıldı. İyi uygulamalara göre insan sağlığı ve güvenliği tartışıldı. Halen de tartışılıyor.
İyi uygulamalar bazı toplumların kültüründe gözlenir. Yurt dışındaki komite vb. gruplarda yer aldıysanız, bilirsiniz. Bazılarında toplantılar tam katılımla tam saatinde başlatılır ve belirlenen saatte bitirilir. Bitirildiği saatte de gündem net olarak tartışılmış ve kararlar alınmıştır. Kararlardan sorumlular belirlenmiştir. Katılanlar görevlerini öğrenirler. Bir dahaki toplantıya hazır gelirler.
Kurul, yönetim kurulu vb. komite toplantıları için iyi uygulamaları tanımlayan “Parlamenter toplantı sistemi” diye bir iyi uygulama vardır. İnternet’te taratırsanız kurallarını bulabilirsiniz. “Parliamentary Meeting System” olarak taratırsanız Wikipedia’da ayrıntılı açıklanmakta. Bazı kuruluşlar kendileri için kuralları oluşturarak yayımlamaktalar. Boğaziçi Üniversitesi kendisi için belirlemiş ve Web sitesinde yayımlamakta.
Her üretim ve hizmet için iyi uygulama ilkeleri vardır. Uygulamalarda yararlı olurlar. Diğer kullanılma şekli de gerçekleştirilmiş uygulamalar arasından iyi veya en iyi uygulamaların seçilmesi. İyi örnekler veya en iyi örnekler yayımlanır. Alanındakilere örnek oluşturulur. Kişiler gerçek hayattaki iyi ve en iyi uygulama örneklerini inceleyebilirler.
Kalite şartları da en iyi uygulamalar için yararlı ölçütlerdir.
İçinde bulunulan sektöre göre iyi ve en iyi uygulama ölçütlerini bilmek önemli. Aslında belge alınması hedefli olmadan kalite sistem şartları yerine getirilse iyi uygulamalar gerçekleştirilmiş olur. Ancak kalite şartları bireyler ve bazı kuruluşlar için zorlayıcı olabiliyor. Kuruluşun kapasitesine ve yeteneğine bağlı. Ancak her bireyin ve kuruluşun politikalarında en iyiyi uygulama niyeti ve icraatı bulunmalı.
Ülkemizde iyi uygulamalara yüksek derecede ihtiyaç var. Atatürk’ün örnek alınması; dinin “vicdanlı olmak” ilkesine uyulması da önemli iyi uygulama örnekleri arasında…
Her açıdan, genciyle, doğasıyla, aydın kişileriyle, potansiyeli yüksek olan ülkemiz için iyi uygulamalar konusunu anımsatmak istedim.
İyi bir hafta diliyorum.
Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.
