Bazı kişiler “Kalite yönetimine inanmıyorum” diyebiliyor. Bazı kişilerde de risk temelli düşünce bulunmasının önemi vurgulanıyor. ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemleri Şartları Standardı, kalite yönetim sisteminde risk temelli düşüncenin varlığını şart koşuyor.

Aslında her kuruluş belirli derecede kaliteye odaklanır. Ürün veya hizmetin istenen özellikleri taşıması, kalitesinin sağlanmasıyla mümkün olur. Bunu her üretim ve hizmet kuruluşu yerine getirir.

Risklere karşı girişimlerde de bulunur. Örneğin, her restoran, kafe vb. insanların hareket halinde olduğu kuruluşlarda zemin silinince “Dikkat ıslak zemin!” uyarı levhası yerleştirilir. Bu, yürüyenin düşme riskinin dolayısıyla düştüğünde oluşacak hasarın engellenmesi içindir. Hasar, biliyorsunuz küçük bir bertikten, çıkık, kırık vb. ile ölüme çeşitli derecelerde oluşabilir.

Risk olaylarına göre gerçekleştirilen uygulamaların çoğu kalite göstergelerinde de yer alabilir. Kalite kontrol kuralları hedeflenen kalitenin sağlanması için oluşturulur. Bu bağlamda, “Hangi hatalara izin vererek süreci işletelim?” sorusuna yanıt bulunur. Örneğin, derin dondurucuda -800C’de saklanması gereken bir malzeme vardır. Kaç derecelerde bu malzeme bozulur? Diye değerlendirilir. “Derin dondurucu hangi sıcaklıklara geldiğinde uyarı vermeli?” sorusuna yanıt bulunarak uyarı sistemi kurulur. Örneğin, izin verilen hata değeri +20C ise -820C ve -780C arasına göre uyarının alınması ayarlanır. Bu sıcaklıklar aşılınca uyarı sistemi çalışır. Bu kalite kontrol kapsamında olsa da materyalin bozulma riskini kontrol altına almaktır. 

Ancak risk yönetiminde daha çok kusur veya hasarlara odaklanılır. Risk yönetiminde risk olaylarının neden olduğu hasarın şiddeti ve olabilirliği dikkate alınır. Bu nedenle, iç içe olsalar da risk yönetimi ve kalite yönetiminin farklı olan ve benzer uygulamaları değerlendirilerek kontrol sistemi kurulur. Bu, risk temelli kalite kontrol sistemi olarak da adlandırılabiliyor.   

Asıl önemlisi bu iki yönetimin iyi anlaşılması ve kuruluşun yönetimine uyarlanması. Diğer deyişle, kuruluşun yönetimiyle bütünleştirilmesidir.

Neden önemli? Dijital dönüşümde başarılı olmak için kalite ve risk yönetimi sistemlerinin ayrıntılı hazırlanıp kuruluşun yönetimiyle bütünleştirilmesi gerekiyor. Bütünleştirilen işleyiş mekanizması veya yollarının iş akışı diyagramları ayrıntılı oluşturulmalı.  Her basamakta hangi kontrol yerleştirilecek belirlenmeli. Aksi takdirde, otomasyonda ve satın alınan yazılım paketlerinin kullanımında başarı yakalanamaz.

Kuruluşlarda, kalite yönetimi kalite temsilcisinin, risk yönetimi risk sorumlusunun işidir yaklaşımının terkedilmesinin zamanı çoktan gelmişti. Geçiyor değil, geçti denebilir. 

Ülkemizde, kalite ve risk yönetimini uluslararası standartlarda önerilenler gibi kuran kuruluşun oldukça az sayıda olduğu söylenebilir. Kurmayanların dijital dönüşümde başarıyı yakalayamayacaklarını ve küreselleşmenin etkisi altındaki rekabette de başarılı olamayacaklarını dikkate almaları gerekiyor.  

İyi bir hafta diliyorum.

Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.