Sosyal medya (SM) yaşamımızda önemli bir yer aldı. Bilgisayar ve İnternet’i kullanarak iletişimin yapıldığı tüm araçlar sosyal medya kapsamında. Facebook, YouTube, Facebook Messenger, Instagram, Whatsapp, Twitter, TikTok, QQ, Douyin, Sino Weibo gibi sosyal medya araçlarının dünyadaki kullanıcı sayısı Ocak 2021’deki değerlendirmeye göre 2.74 milyardan başlıyor.
Öncelikle sohbet ve sosyal ilişkilerde iletişim amacıyla başlatılan sosyal medya araçları iş hayatında da çeşitli amaçlarla kullanılmakta.
Kuruluşlarda kullanımları için her kuruluş sosyal medya standartlarını ve politikalarını belirlemeli. “Sosyal medya standartları ve politikaları” sözcüklerini İngilizce ve Türkçe olarak Google’da taradım.
“Procter & Gamble” kuruluşunun sosyal medya kullanım politikası çok ayrıntılı. ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Resmi Web Sitesinde de sosyal medya türüne göre standart ve politikaları yazılmış.
Sosyal medya araçları standartlarında kalite ölçütleri nelerdir? Hemen akla gelenler şunlar: gerçek bilgi, imla ve yazım kurallarına uygunluk, sözcüklerde anlam bütünlüğü, söz dizilimine uygunluk, insan hakları (saygı, kişinin, kuruluşun gizliliğine saygı), hukukun üstünlüğü (standartlara, kurallara uymak) ve etik kurallara (küfür etmemek, misilleme yapmamak) uyan içerikler.
Politika ve standartlarını üretme kültürü olan kuruluşlar, sosyal medya standartları ve politikalarını ayrıntılı belirleyerek Web sitelerinde paylaşmaktadır.
Bireyler arasındaki sosyal medya kullanımında da bu standartlardan yararlanılabilir. Aslında karşılıklı, fiziksel yüz yüze olunduğunda nasıl davranılıyorsa, hangi sözcükler kullanılıyorsa sosyal medyada da aynı tutum ve davranışta bulunulmalı. Ahlâk kuralı bunu gerektirir.
Ancak, bazı kişiler tarafından sahte sosyal medya adresleri oluşturuluyor. Sahte sosyal medya hesabı üretmek bir kişiye saldırmak ile aynıdır. Sahte hesap üreten değil de adı kullanılarak sahte hesabı oluşturulan kişiler yok yere soruşturma geçiriyorlar (Bkz. Yılmaz Özdil yazıları). Enerji sömürüsü, zaman kaybı, ülke harcamalarına zarar gibi çoklu zararlı etkilere neden olunuyor.
Adreslerini gizlemeden küfürlü yazılar içeren sosyal medya iletileri gözlenebiliyor. Sosyal bir ortamda bir kişinin sürekli küfrederek dolaşmasına izin verilir mi? Bunların önlenmesi için devlet kurumlarının ulusal yasal mevzuatı oluşturmaları ve bu tür kişileri yakalamaları gerekiyor.
Sosyal medyada kalite; bireyler arasındaki saygının, gerçek bilgilerin yayılmasını sağlar. Bunun yanında sosyal medya analitiği düzgün işler. Veri madenciliğiyle çok yararlı bilgiler elde edilebilir.
Devlet kurumları, yasaklamalar yerine standartları ve politikaları oluşturabilir. Sosyal medya analitiğinin etkili ve verimli çalışmasını sağlayabilir. Otokontrol ile sahte hesaplara ve küfürlü iletilere engel olabilir.
Kurban Bayramınızı kutluyor. Dini bayramların ön koşulları olan kardeşlik saygı ve sevgisinin yaygın olduğu uygulamalara kavuşmamızı temenni ediyorum.
İyi bir hafta diliyorum.
Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.
Not: Bu yazıda vurgulanan bilgilere aşağıdaki kaynaklardan erişilebilir.
Dünyada SM kullanımı: https://www.investopedia.com/terms/s/social-media.asp
Türkiye’de SM kullanımı: https://journo.com.tr/instagram-twitter-facebook-snapchat-kullanici-sayisi-turkiye
SM standartları ve politikaları: https://www.mbkaya.com/ingiltere-galler-baro-standartlar-kurulu-sosyal-medya-rehberi/
SM standartları ve politikaları: https://www.pg.com.tr/politikalar-ve-uygulamalar/sosyal-medya-politikasi/
SM standartları ve politikaları: https://www.shrm.org/resourcesandtools/tools-and-samples/policies/pages/socialmediapolicy.aspx
Rabaa’i A. Information Quality in Social Media: A Conceptual Model.
