Bir adam, eşiyle birlikteyken, yoldan geçmekte olan güzel bir kıza bakmış.  

            Eşi; “Ne zaman güzel bir kız görsen, evli olduğunu anında unutuyorsun.”  

            Adam, “İşte burada yanılıyorsun. Hiçbir şey evli olduğumu bundan daha güzel hatırlatamaz!”  

            Adam güzel kadına bakmayı arzuluyor ama evli olduğu için bu durum kurallara aykırı olmuş oluyor. Şimdi bu adam arzusuna göre mi, yoksa kurallara göre mi davranmalı?  

            Kurallar…  Ne zaman kimin koyduğu belli olmayan ama güncelliğini koruyan kurallar. Mitolojiden, efsanelerden, rivayetlerden, masallardan, mesellerden, hurafelerden alınmış olan, eskimiş, köhnemiş, mantığa, bilime aykırı olmasına rağmen ama hala geçerli kabul edilen kurallar. Kişinin biyolojisiyle psikolojisini karşı karşıya getiren kurallar. İnsanın kendisi yerine başkalarını tatmin etmesine yol açan kurallar.    

            İnsan bu dünyaya kendini tatmin etmek için mi, başkalarını tatmin etmeye mi gelmiştir?  

            Herkesin doğduğu tarih ve coğrafya yazgısını belirler. Çünkü doğum tarihi ve doğum yeri; kişinin kimliğini, kişiliğini, ırkını, dinini, davranışını, politik eğilimini, ahlakını, kültürünü belirler. Yani toplum doğan bebeğe gerekli prangaları takarak onu toplumun bir ferdi yapar. Toplumun bir ferdi olan bir kişi, kendini tatmin etmeyi aklından bile geçirmez.  

            Kendini ihmal edip, toplumu tatmin etmek gün gelir çekilmez olur. İşte bu duyguyu yaşayanların önünde kabaca iki yol vardır. Ya kendini tatmin etmek için yeni bir yol arayacak ya da durumuna razı olacaktır.  

Rahmetli Doğan Cüceloğlu’na göre; “Bir insanın anavatanı çocukluğudur.” İnsanların yetiştiği yöreye ve ortama duygusal bağı vardır. Orada edindiği bilgiler ona sıcak ve güvenli gelir. Çocukluğunda öğrendiklerini tartıya vurmak, onları test etmek ve değiştirmeye niyet etmek büyük çoğunluğu korkutur. Bu durumu kader olarak görüp kabullenmeye çalışırlar.  Zaman zaman prangalarından rahatsız olduklarında, yetiştikleri toplumu yücelterek yüreklerini soğuturlar.  

Kendini tatmin etmek isteyenler, ilk önce kendine verilen bilgileri gözden geçirir. Bu bilgilerin, kulaktan duyma yerel bilgiler olduğunu, çoğunun iyi niyetle hayatta kalmak amacıyla verilmiş olduğunu görürler. Yerel bilgilerle yaşamanın akvaryum balığı gibi bir yaşam olduğunu, buna razı olmanın küçücük bir dünya ile yetinmek olduğunu fark ederler. Bunu fark edenler, akvaryumdan okyanusa geçerek en büyük tatmine ulaşmaya can atarlar.