23 Nisan 2025 Çarşamba

Yönetimde kanıta dayalılık ve atamalarda bilgiye ve yetkinliğe önem vermek

Diler Aslan

08-03-2005
Bize yazmak için tıklayınız.
  Ülkemizde bilimsel yaklaşımlara dayalı iş yapmak alışkanlığı yok gibi. Bu konu iyileştirmeye açık alanlarımızdan. KZFT (İçimizdeki kuvvetli ve zayıf yönler; dışarıdan kaynaklanan fırsat ve tehditler) analizine göre zayıf yönlerimizden birisi oluyor. Yaklaşık 12 yıl boyunca uluslararası bir federasyonda kanıta-dayalı uygulamalarla ilgili bir komitede üyelik yaptım. Sırasıyla eğitim, fahri üyelik ve ardından asıl üye olarak sürdü. Bu bağlamda öğrencilikten eğiticiliğe uzanan 12 yıl. Bu komitede, araştırma sonuçlarının incelenmesi ve sonuçlarının değerlendirilerek en iyi kanıtın bulunması temel uygulama idi. Tıp, doğrudan insan hayatıyla ilgili olduğundan en iyi kanıtın bulunması önemlidir. Bu alanın bilimsel adı da “kanıta dayalı uygulamalar”dır. Her araştırma sonucu insana uygulanamaz. Aynı alanda yapılan çok sayıda araştırma sonucunun birlikte değerlendirilmesi gerekir. Örneğin, hepimizin kullandığı ilaçların en uygun dozu, yoğun bilimsel uğraşlar sonunda saptanır. “Kanıta dayalılık” termolojisinde “tedavi edici doza karar” için oldukça çalışılır. Çok sayıda çalışma sonuçlarından en uygununa karar verilir. Hepsinde bilimsel bir sistematikte çalışılır. Bu sistematiği uygulamayan çalışmalar bilimselliği sorgulanır ve değerlendirmeye alınmaz. Öncelikle tıpta uygulanan “kanıta dayalı uygulamalar” her alana uygulanmaya başlandı. Ancak ülkemizde bu yaklaşım bilimsel anlamda henüz tam olarak anlaşılmış değil. Kanıta dayalılık sosyal yaşamda da çok önemli. Yaşadığımız son darbe olayı da bunu gösterdi. “Bilgi kirliliği” konusu her yerde konuşuldu. Hepimiz en doğru bilgiye nasıl ulaşabiliriz konusunda sorun yaşadık… Yazılı ve sözlü basında kanıta dayalı uygulamalar uygulansa ve elimizde bilimsel bir rapor olsaydı daha rahat olabilirdik. Algılayan, okuyan ve düşünen daha doğrusu her söylenene körü körüne inanmayan insanlar oldukça zor durumda kaldılar.  Bazı haber kanalları gerçekten güvenimizi kazandı. Aslında bir sınavdan geçtiler. Ancak, hangi haber kanalı gerçek haberleri zamanında ve doğru aktarıyor konusunda bilimsel araştırma sonuçları olsaydı daha rahat olacaktık. Her uygulamada kanıta dayalı bilgilerin kullanılması şarttır. Yönetim en başta gelen uygulamalardan. Kurum ve kuruluşlar bilimsel araştırma sonuçlarına göre yönetilmeli. Yöneticiler yönetim bilimi diye bir bilim alanı olduğunun farkındadırlar, ancak tam olarak kullanıyorlar mı? Kullanıp kullanmadıkları yönettikleri kurum ya da kuruluşların yaşadıklarından anlaşılır. Yönetim bilimi çok sayıda yöntem önermektedir. Örneğin, kalite yönetimi. Kalite yönetiminin tarihçesine bakıldığında sürekli iyileştirici yöntemlerin geliştirildiği gözlenir. Son ürün kontrolüyle başlayan yöntemlere toplam kalite yönetimine doğru iyileştirmiş ve iyileştirilmektedir.Bu iyileştirmeler çok sayıda araştırma sonucuna ve kanıta dayalı yürütülmektedir. Alanın yetkin uzmanları tarafından uzlaşıyla ortaya sürülmektedir. İstatistiksel süreç kontrolüyle başlayan kontrol ve değerlendirme yöntemleri altı sigma ve yalın yönetime kadar ilerletilmiştir. Her alanda olduğu gibi yönetim bilimi de insanlığın refahı için bilimsel çalışmalarını sürdürmektedir. Yönetim bilimi her alanla ilişkilidir.  İnsan yaşamında anne ve babanın yumurta ve sperm kalitesine dayanarak başlayan yaşam kalitesi hamilelik, doğum, büyüme ve gelişmeye göre bilimselliğe dayalı uygulamalarla devam eder. Dolayısıyla doğru yönetilmesine bağlıdır. İnsanın yaşamı aileden başlamak üzere okul, iş kuruluşları ve sosyal yaşamda sürer gider. Bu kurum ve kuruluşların yönetim kalitesi bebeğin, çocuğun, ergenin, gencin, yetişkinin ve yaşlının yaşam kalitesini etkiler. Dolayısıyla toplumdaki yaşam kalitesini belirler. Bu bağlamda yönetim bilimindeki kanıta dayalı olarak geliştirilen uygulamaların öğrenilmesi ve uygulanması yöneticilerin birinci vazifeleridir. Ülkemizde yaygın olan ise “Ben yaptım oldu” yaklaşımıdır. Yöneticinin taşıdığı liderlik özelliklerine göre kurum ve kuruluşun refahı, başarısı şekillenir. Yönetim bilimi liderin önemi kadar liderlik davranışlarının önemini vurgular. Liderlik davranışında, konu alanı liderlerinin saptanması çok önemlidir. Baştaki yönetici, herşeyi ben yaparım ya da birçok işi benim dediklerim yapar deyip çok sayıda işin başına aynı kişileri getiriyorsa orada liderlik davranışından bahsedilemez. Yönetim bilimi kanıta dayalı olarak yeni yöntemleri sunuyor. Kullanması ve atamaların yetkinliğe dayalı yapılması çok önemli. Ülkemiz önemli bir dönemden geçiyor. Atamalarda bilgi gücüne, yetkinliğe ve çalışkanlığa önem verilmeli. Çocuklarımız ve torunlarımızın yaşam kalitesi dolayısıyla güzel ülkemizin geleceği buna bağlı gibi görünüyor… İyi bir hafta dileklerimle, Sevgi ve Saygıyla kalın.
YORUM YAZ
BU YAZI HAKKINDA YAPILAN YORUMLAR
Okur yorumları, kişilerin kendi görüşleridir. Bu yorumlardan sorumlu değildir.
YORUM YAZ
Diler Aslan - Diğer Yazıları
Bütün Diler Aslan Yazıları