Kurumunuzun yönetim modelini açıklar mısınız? Şirketinizin yönetim modeline ne ad verirsiniz? Soruları değerlendirme sorularından birisidir. 

Yanıtlanması kolay olmuyor. Üst yöneticiye sorduğunuzda yönetim modeli hakkında net bir tanım yapamıyor. Yaygın söylenen “Yasal mevzuata uygun yönetiyorum”. Bu yanıt yeterli olmuyor. Okul, şirket, vb. özel olsun kamu kurumu olsun her türlü kuruluş yasal mevzuata göre kurulmak zorundadır. Ancak “Yasal mevzuata göre kuruldunuz, yasal mevzuatı uygulamak için hangi prosedürler veya bilgilendirici dokümanlar var? İşleri yürütürken nasıl uyguluyorsunuz? İnsan kaynakları politikalarınız nelerdir? Çalışanlar ve birimler arasındaki dengeyi nasıl kuruyorsunuz? Diye sorulduğunda  çoğunlukla net yanıt alınamıyor.  

Yapılan araştırmalar, her kuruluşa uyan tek bir yönetim modeli olmadığını açıklıyor. Bilimsel öneriler olsa da her kuruluşta anahtar olan liderlik farklı işliyor. 

Yönetim modelinin tanımlanması da zorlayıcı olabilir. Ancak başarılı şirketler araştırıldığında her birisinin belirli yönetim tarzlarının bulunduğu gözleniyor. Bilgiye dayalı yaratıcılıklarına göre kendilerinin önemli gördüğü konularda yönetim ilkeleri açık ve net belirli oluyor. 

Yıllar önce toplam kalite yönetimi tarihçesiyle ilgili kitapları okurken Deming’in toplam kalite felsefesinin önce TOYOTA tarafından benimsendiğini öğrenmiştim.  O zamanlar sadece kısa sürede kâr elde etmeye odaklanmış olan ABD şirketleri, TOYOTA oto sanayinin başarısında Deming’in etkisini öğrenince toplam kalite yönetimi modeli dünyada yaygınlaştı.

Motorola’nın başlattığı Altı Sigma Metedolojisi, sadece kaliteye odaklanmak yerine, kaliteyle birlikte süreç yeterliliğine odaklanmanın kârı ne kadar artırdığı kanıtlanınca yaygınlaştı. Şimdi yalın yönetimle birlikte önerilen bir model.

MIT Sloan Management Review’da yönetim modelleriyle ilgili araştırma sonuçlarına göre her şirketin yönetim modeli olmalı diye yazıyor (https://sloanreview.mit.edu/article/what-is-your-management-model/). Ancak tek bir model yok. Bilimsel olarak kanıtlanmış modelleri uygulayabilirsiniz. Toplam kalite yönetimi, değişim yönetimi, inovasyon yönetimi vb. yönetimleri kağıt üzerinde yazarak belge dahi alabilirsiniz. Ancak kuruluşun nasıl iş yaptığı konusunda belirli politikalarınız olmalı ve bunları hayata nasıl geçirdiğiniz gözlenmeli ve yaşanmalı.

Araştırmanın yayınında verilen örneklerden birisi Happy Computers Ltd. Şirketi. Bilgisayar eğitimi kursları satıyor. Başlangıçta başarısız olmuş. Kurucusu Steward, 1990 ortalarında yönetim ilkeleri geliştirmiş. Çok başarılı olmuş. En önemli ilkeleri: Yöneticiler yönetimde ne kadar başarılı olduklarına göre seçilirler ve kendi çalışanları tarafından açıkça eleştirilirler. Yeni işe alınanlardan nitelikleri istenmez. Eğitim tarzları hakkındaki geri bildirimlere ne kadar iyi yanıt verdiklerine göre seçilir; hatalar kutlanır. Müşteri memnuniyeti %98.7 olarak saptanmış ve sektörde ilerlemişler.

Topcoder Şirketi, bir yazılım şirketi. Müşterilerinin yazılım projelerini modüllere ayırmış. Her modülü kendisinin ağında bulunan 120 000 yazılım uzmanına açmış. Her yarışmaya 10-20 programcı katılabilmekte. Kazananlara finansal ödül vermiş. Yazılım uzmanlarının düzgün maaşlardan daha çok ödül kazanmaya daha yatkın olduklarını gözlemlemiş. 

Her iki şirketin ürünleri de kağıt üzerinde yüzlerce şirket ile aynı olmasına karşın yönetim modellerindeki belirgin yaratıcılıkları, onlara başarı sağlamış. Bu araştırmalardan çıkarılan sonuç, yönetim modelinin önemli olduğudur. 

Başarı için öncelikle şirketteki veya kuruluşta yerleşmiş olan yönetim ilkeleri iyi bilinmelidir.  Ardından hangi yönetim modelini uygularsam daha başarılı olabilirim? Sorusuna yanıt bulabilmek için çaba sarfetmek gerekiyor. Bunun için bilgiye dayalı yaratıcılık önemli. 

İyi bir hafta diliyorum.

Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.