Yapılan işlerde spesifikasyonlara uyulduğu kanıtlanıyorsa veya beklentileri karşılıyorsa kalite var demektir. Spesifikasyonlar işin veya ürünün uluslararası kabul edilmiş özellikleridir. Bu özellikler normlar veya standartlar olarak adlandırılan dokümanlarda yayınlanır. Bilimsel temellidir ve yetkin uzmanlar, bilim ve meslek insanlarından oluşan kurullar tarafından oluşturulur ve onaylanır.
Verilerle ilgili uygulamalar kalite kültürüne göre değerlendirilebilir.
Veri kaydı, taşınması, verilerden yararlanılması, vb. unsurlarla ilgili uluslararası standardlar yayımlanmaktadır. Dijital ve elektronik sağlık alanında da çok fazla standart ve çalışma var. Uluslararası topluluklar çok ciddi şekilde çalışmalar yapmakta. Bu kuruluşlara ülkelerin sağlık bakanlıkları veya ilgili vakıflar katılıyor. Hemen hiçbirisine Türkiye’nin üyeliği bulunmuyor.
Büyük veri ve veri madenciliği ifadelerini duymuşsunuzdur. Veri madenciliği büyük veriden yararlanma yöntemlerindendir. Dijital çağ nedeniyle gerçek hayattan çok fazla veri toplanabiliyor. Bu veriler işlenerek anlamlı bilgileri çıkarılabiliyor.
COVID-19 salgını nedeniyle de büyük veriden yararlanmanın önemi anlaşıldı. Ancak asıl önemlisi toplanan veriler anlamlı bilgiler çıkarılabilecek yeterlilikte midir? Sorusuna yanıt verilemiyor gibi. Çünkü çok sayıda bilim insanı verilerin kendilerine kapalı olduğunu söylüyorlar (EGÖDER, Özgür, Bağımsız ve Tarafsız Bilim Konusunda Kamuoyu Açıklaması http://egoder.org.tr/tr/icerik/271/ozgur-bagimsiz-ve-tarafsiz-bilim-konusunda-kamuoyu-aciklamasi). Veriler, kişisel bilgilerdeki gizlilik sağlanarak bilim insanına açılmalı. Bilimsel araştırma için etik kurullardan zaten bilgi alınıyor. COVID-19 salgınıyla ilgili yayın için Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir kuruldan izin alınması bilim etiğine uymuyor (Sağlık Bakanlığı 28 Nisan Tarihli Genelgesi). Etik Kurullara güven konusu değerlendirilmeli.
Paylaşmamanın ve şeffaf olmamanın arkasında yatan en büyük neden ve nedenlerden başlıcası kişinin veya kurumların kendilerine güvenmemeleri olabilir. Verilerden yararlanmak için veri girişinde, verinin saklanmasında, transferinde, birçok yerden gelen verilerin birbirleriyle işlerlik kurabilmesinde, vb. birçok süreç için standartlar vardır. Ülkemizde ne kadar yerleştirilmiş? Sorgulanabilir.
“Açık Devlet” uygulamaları birçok ülkede uygulanmakta. Bu konuda ülkemizdeki politika ve uygulamalar COVID-19 salgınındaki gibi ise “açık devlet veya hükümet” ilkelerine uyum tartışılmalı.
“Liyakat ve yetkinliğe göre işe almak” davranışı da kalite kültürüne göre değerlendirilebilir.
Her iş için gerekli olan bilgi, beceri ve yetkinlikler belirlidir. İşe alırken başvuranlar bu spesifikasyonlara veya şart olan özelliklere göre alınırlar. İşe alma ve atamadan sorumlu olan yöneticiler işe aldıkları kişilerden sorumludur. Onlar önemli hatalar yaparlarsa yöneticisi sorumludur. Yaptıkları hataları tekrarlamaması için bu kişiler eğitilirler. Hatalar yanlışlara neden olursa o zaman bu eleman yanında o kişinin yöneticisi değerlendirmemiş demektir. TRT’de 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ile ilgili kocaman poster bir yanlıştır. Bu yanlış, ameliyatta yapılan hata nedeniyle kişinin hayatını kaybetmesiyle eşdeğerdir (İşine önem vermek önemlidir). Bilerek yapılmış olduğu izlenimini veriyor.
Kalite yönetiminde spesifikasyonların teknik ve bilgi temelli şartlara uygunluğu anlatılırken sürekli kullanılan bir deyiş vardır: “Garbage in, garbage out” “Çöp girerse çöp çıkar”. Bu deyiş iş yaparken yararlanılan tüm kaynaklarla ilgilidir. Burada bu vesileyle paylaşmak istedim.
Kalite kültürünün yerleştirilmesi için çok uzun zaman gerekiyor. Büyük Atam bunu yerleştirmek için kendisi rol model olmuş..
Gençler, bu bayram vesilesiyle sizlerin Atamı çok iyi tanımanız büyük önem arz ediyor. Onun hakkında ne varsa okuyun lütfen. Yurt dışından onu tanımış olanların, onunla aynı zamanı yaşamış olanların yazdığı ve Yılmaz Özdil’in kitabı gibi gerçek bilgilere dayalı yazılmış kitapları okuyunuz. Adnan Nur Baykal’ın “Yöneticiler için Yeni Bir Bakış Mustafa Kemal Atatürk'ün Liderlik Sırları” Kitabını da öneriyorum. Başucu kitabı da olabilir.
Gençlerimiz potansiyeliniz çok yüksek. Sizlere güveniyoruz. Kişisel gelişiminize dikkat ediniz. Size sunduğumuz ortamda kalite kültürünün yaygınlaşması için uğraşıyoruz. Hangi engel olursa olsun, umarım sizlerin geleceği ve Türkiye Cumhuriyet’inin geleceği için önemli olan iyi modellerden yararlanırsınız.
İyi bir hafta diliyorum.
Sağlıklı, Sevgi ve Saygıyla kalın.
