Kalite, zaman ve maliyet, sacayağının üçayağı gibidir. 

Sacayağını bilirsiniz. Ateş üzerinde kaynatma veya pişirme yapılırken, kabın üzerine konduğu üçayaklı bir aygıttır. Demir veya çelikten yapılır. Bir ayak hasarlanırsa pişirme veya kaynatma işlemi gerçekleştirilemez. Kaynatılan dökülür ve zarar verir. 

Kalite, zaman ve maliyet her alanda dengede tutulması gereken unsurlardır. Birisi sağlam değilse o sistem çöker.

Sağlık hizmetlerinde kalite, zaman ve maliyet üçlüsü ülkemizde dengede değil. 

43 yıl sağlık alanında hizmet vermiş bir kişiyim. Yine 46 yıl sağlık hizmetlerinde çok sayıda ailenin bebeğine ve kadının sağlığına kavuşmasında rol oynamış bir kişi olan eşimi büyük olasılıkla sağlık hizmetleri sisteminin iyi işlememesi nedeniyle kaybettim. 

Beynin yaşamsal fonksiyonunu sürdürmesi oksijenlenmesine dayanır. Beyne 6 dakika süreyle oksijen gitmezse, yaşamsal faaliyetler tehlikeye girer. Sağlık hizmetlerinde girişim süresi buna göre kurulur. Zaman veya sürenin önemi büyüktür. 

Sağlıkta kalite çok sayıda faktörü kapsar. Hasta hastaneye yetiştirildiğinde güler yüzlü karşılanmak, işlemlerin hemen başlatılması gibi uygulamalar, iyi uygulamalardır. Ancak her işlemde kritik faktörler vardır. Sağlık hizmetlerinde hekimin bakım yerinde bulunması en kritik faktördür. Hekim bulunsa da ilgili alanın hekiminin bulunması en üst derecede kritiktir. Özellikle beyin ve kalp gibi yaşamsal organlardaki zamanla yarışan bozukluk ya da travmalar için bir hastanede hekim yok ise sağlık hizmetlerinde kaliteden bahsedilemez.

Örneğin, yaz aylarında nüfusları normal nüfuslarının oldukça yüksek katlarına çıkan Kuşadası, Bodrum ve Çeşme gibi turistik yerlerdeki hastanelerde sağlık hizmetleri değerlendirilebilir. Bu hastanelerin Web Sitelerine giriniz ve doktorlara bakınız. Kritik olan branşlar için nasıl önlemler alınmakta öğrenebilirsiniz. Doktor bulunmadığı gibi çekilen tomografi gibi görüntüleri değerlendirecek doktora da erişilememesi çok acı verici.

Yaşadığım olay vesilesiyle çok sayıda gerçekler anlatıldı. Durum yürekler acısı… Arı sokmasının dahi sevk edildiği sahil kasabası hastaneleri var olduğu anlatıldı. Arı sokmasının hayati tehlike yarattığı kişiler olduğu bilinmeli. 

Uzun yıllardır, sağlık hizmetlerinde kalite ile ilgilenen bir kişi olarak ülkemizdeki karar vericilerin değerlendirilmesi gerekiyor. Karar vericilerin seçilmesinde sorun olduğu net. Yaşanan gerçek olaylar bunu gösteriyor. Karar vericilerin bu konulara bütünsel bakamadıkları net olarak anlaşılmış durumda.

Kalite güvencesinin kanıtlanmasında hedefler iki temel alan altında toplanır: 1. Amaca uygunluk; 2. Standartlara uygunluk. 

Her kurum ve kuruluş belirli amaçlarla kurulur. Ürün veya hizmet amaçlara göre üretilir veya sağlanır. Nasıl olursa olsun üretirim. Nasıl olursa olsun hizmet sağlarım diyenler vardır. Bunu üreteyim ancak şu standartlarda üreteyim. Bu hizmeti sağlayayım ancak şu standartlarda olsun diyenler de vardır. Standartlara göre üretim ve hizmet önemlidir. Örneğin, hastaneler sağlık hizmeti sağlamayı amaçlarlar. Bu amaç hasta gelir, güler yüzle karşılanır,  başvurduğu birime sevk edilir. Bakılır. İlacı yazılır veya tedavi girişimlerinde bulunulur. 

Hastanın hastaneye başvurmasından itibaren zaman, maliyet ve kaliteyle ilgili standartlara uygun işlemler yapılıyor mu? İşte, asıl kritik değerlendirme bu bağlamda yapılır. Standartlar biliniyor mu? O konuda tereddütlerim var. 

Vurgulamak istediğim diğer konu şudur: Aksaklıkların %85’inden sistemi yönetenler sorumludur. Bu yazının ardından suçlu aranmasın. Çünkü sistem sorumludur. Dolayısıyla sağlık hizmetleri politikalarını oluşturan ve uygulanmasını sağlayanlar ve yönetenler sorumludur. Bu yazının bu bilinçle okunmasını rica ediyorum.

Sevk edildiği hastanede uygulamalar standartlara uygundu. Bu hastaneye sevk işlemlerini de zaman kaybetmemek kendi gayretlerimizle çözdük. 

Sağlık hizmetlerinde asgari standartların dahi sağlanamadığını biliyordum ancak yaşayarak acı bir şekilde öğrendim.

Umarım karar vericiler ve politika yapıcılar bunun farkına varırlar. 

Eşim gibi özveriyle sağlık hizmetini yürüten tüm sağlık çalışanları sayesinde sistem yürümektedir. Lütfen onların kıymetini bilelim. 

Kendisini bu derecede işine adamış bir hekim olan eşimin sevildiğini biliyordum, ancak bu kadarını tahmin etmemiştim. Bu yazı vesilesiyle paylaşmak istedim. Telefon ile ulaşan, ziyaret eden tüm dostlara ve sevenlerine teşekkür ediyorum.  

İyi bir hafta dileklerimle,  

Sevgi ve Saygıyla kalın.