Kalite yönetimi uygulamalarının ülkemizde neden çok yaygınlaşamadığını sorguladığımız zaman, eğitim-öğretim sistemini düşünmemiz gerekiyor. 

Eğitim-öğretim sistemimizi eleştiriyoruz. Çünkü belirli amacı olan kişiler tarafından yönlendiriliyor.  O kişiler yönlendiriyor da, neden sürekli eleştiriyoruz? İşte anlaşılamayan durum bu? O zaman aksaklıkların üzerine giderek kişisel gelişmek için uğraşmak gerekmiyor mu?

Bu davranışlar ve yaklaşımlar da eğitim-öğretim sistemimizden kaynaklanıyor. İnsanı hayvandan farklı kılan en önemli özelliği “muhakeme” yeteneğidir. Eğitim-öğretim sistemimiz de bu yeteneğimizi köreltiyor. Bütünsel bakamayan insanlar artıyor. Bunun yanında da “körü körüne inananlar” da çoğalıyor. Bu şekilde geleceğimiz tehlikeye giriyor.

Bütünsel bakabilmek için kişi, “analitik” ve “sentezleme” becerilerini kazanmalı. Mantık yaklaşımıyla “şu böyle olursa bu da böyle olur” sonuçlarını çıkarılabilmeli. Önermeleri doğru yapabilmeli.

Kalite yönetiminden örneklerle paylaşmak istiyorum. Geçenlerde bir toplantıdaydım. Eğitimin konusu, bir kurumun değerlendirilmesi konusuydu. Değerlendirme, kurumun bütünü için yapılıyor. Kurumun süreçleri sorgulanıyor. Bir soru var: Her süreç ve süreçle ilgili soruları kurumun üst yöneticisine sorar mısınız? Eğitime katılan değerlendiricilerden çoğunun yaklaşımı şöyleydi. Kurumun üst yöneticisinin şundan haberi olmayabilir… Bundan haberi olmayabilir… 

Daha sonra hangi sorunun hangi unvan veya görevdeki kişilere sorulması gerektiği yanıtları paylaşıldı. Her soru kurum üst yöneticine soruluyordu. 

Toplam kalite yönetimi kriterlerinde ve ISO 9001 Kalite Yönetim Sistem Şartları Standardında “Liderlik” ve “Üst Yönetimin Sorumluluğu” başlıkları vardır. Değerlendirmeler için şu önermeler yapılabilir: “Toplam Kalite Yönetiminde ölçütlerden birisi liderlik ise değerlendirmelerde kurum liderine tüm sorular sorulur”.  “Kalite Yönetim Şartları Standardındaki -Üst yönetimi sorumluluğu- başlığına göre değerlendirme sırasında üst yöneticiye kurumla ilgili tüm sorular sorulabilir.”

Özellikle ISO 9001:2015 Standardında artık kalite temsilcisi şartı da kaldırıldı. Kaldırılmasının sebebi şu: tüm kurumda kalite yönetimi uygulamalarını kalite temsilcisi ve kalite komitesi üyelerine veriyorlardı. Kaliteden onlar sorumluymuş gibi davranıyorlardı. 

Toplam Kalite Yönetiminde ise bu yaklaşım yıllardır uygulanmıyordu. Sakıncaları gözlendi. Kaliteden herkes sorumludur yaklaşımı ağır geldi. Kalite Sistem şartları Standardında da kaldırıldı.

Bunlara göre artık kurumda ne yapılıyorsa kurum üst yöneticisinin sorumluluğunda. Ancak ayrıntıyı değil… Hangi görev için kimi yetkilendirdiğini bilir. Kurum sürekli gelişiyorsa yetkilendirdiği kişilerin lider özellikleri vardır. Bu kişiler bilgili, deneyimli ve yetkin kişilerdir. Kurum sürekli gelişiyorsa, üst yöneticinin yaptığı insan kaynakları seçimlerine bağlıdır. 

Kalite yönetim sisteminin kurulması ile kalite kültürünün yerleşmiş olması arasındaki farkın anlaşılamaması da bütünsel bakışın tam anlamıyla yaygınlaşmamış olmasına bağlı.

Bir kurumda kalite kültürünün oluşması için yönetim ile kültür arasındaki ilişkinin iyi anlaşılmasında yarar var. Bu da bütünsel bakabilmek, süreçler arasındaki ilişikleri anlayabilmek ve ayrıntıları ilişkilendirebilmek kapasitesiyle gerçekleşebilir.

İyi bir hafta dileklerimle,

Sevgi ve Saygıyla kalın.