Bir iş yerinde çalışıyorsanız öncelikle uygulanması gereken şartlar vardır. Bunlar yasal mevzuat ve iş yeri kuralları ile belirlenir. Bu nedenle nerede çalışıyor olursanız olun önce işinizle ilgili yasal mevzuatı öğrenmeniz gerekir. Yasal mevzuat en üst düzeyden aşağıya doğru şu dokümanları içerir: Kanun/yasa, tüzük, yönetmelik, yönerge. Kanun hükmünde kararnameler ve genelgeler de vardır. Çalışılan yerdeki pozisyonunuza göre ilişkili yasal mevzuat okunur. Yükümlülükler listelenir ve yerine getirilir. Yönetici de dahil hangi pozisyonda olunursa olunsun herkes yasal mevzuata uymak zorundadır. Hukuka ya da güncel yaşama uymayan yasal mevzuat maddeleri varsa, iyi yönetilen ülkelerde vatandaşın önerilerinin toplanacağı sistemler vardır. Bu sistemler yoluyla vatandaştan toplanan öneriler hükümet tarafından değerlendirilir ve meclise sunularak maddelerde değişiklikler yapılır. Değişikliklerde hukukun üstünlüğü, insan hakları ve etik kurallar ilkeleri temel alınır. Ülkemizde böyle bir sistem uygulanmamakta. Bu yazı asıl yasal mevzuata göre yükümlülük ve sorumlulukların yerine getirilme bilinciyle ilişkili. Ancak vurguladığım sistemin uygulanmaması vatandaşta yasal mevzuatın şartlarının yerine getirme bilincinin oluşmasına da engel oluşturmakta. Türkiye’de yaygın olan durum şu: Çoğumuz işimizle ilgili yasal mevzuat şartlarını bilmiyoruz. Yükümlülüklerimizi bilmiyoruz. Dolayısıyla nasıl uygulayacağımız hakkında farkındalığımız da yok. Durum böyle olunca da asıl uygulanması gerekenler uygulanmadığı için kalite bakış açısı konusunda da sorunlar yaşanıyor. İki bakış açısı üzerinden değerlendirmek gerekiyor: yönetsel bakış ve kalite bakış açısı. Huniyi düşünelim. Huninin üst tarafın geniş, alt tarafı çok dardır. Gelişmiş toplumlarda huninin dar tarafından bakılır. Bazı ülkelerde ise geniş tarafı yüze yapıştırılır ve oradan bakılır. Görülen taraf çok dar olduğu için hiçbir şey fark edilemez. Dolayısıyla bu şekilde bakanların çoğunlukta olduğu toplumlar hep başkaları tarafından yönetilirler. Kalite bakış açısıyla hareket edebilmek için hem yasal mevzuat şartlarının farkındalığı hem de huninin dar tarafından geniş açıyla bakabilmek gerekir. Kalite bakışının kazanılması için bir şart daha vardır. Sosyal yaşam şartlarına uymak. Tuvalet temizliği sosyal yaşam şartlarından birisidir. Tuvalet temizliğine uymamanın yasal olarak cezası yoktur. Ancak hastalık bulaşma olasılığı artar. Belki bir yakınınız hasta olur. Siz farkında dahi olamayabilirsiniz. Yasal mevzuatın şartları hakkında bilgi edinme alışkanlığı olmamak önemli bir zayıf noktadır. Bunun yanında diğer çok vahim bir konu daha var. Yasal mevzuatı delmek alışkanlığı. Örneğin, sigara içme yasağı artık delinmiş durumda. Hiç kimse bir şey yapmıyor. Çok sayıda aydın görünen kişi bu yasağa uymuyor. Denizli’nin caddelerine bakınız. Bir yer bir yıl içerisinde üç-dört kez kazıldı. Günlük planlarla hareket edildiği belirli. Çalışılan yerlerde insana verilen önem ortada. Kapatılan yollar hakkında bilgi verilmiyor. Belirli haberler cep telefonlarına iletilebiliyor. Yol durum neden iletilmiyor? Yolların durumu nedeniyle, otobüs, uçak kaçıranlar. Derslerine geç gelenler. Arabalarda oluşan hasarlar. Rahat ve huzur sağlamak yerine kaos yaratmak alışkanlığı var gibi… Uygulanması şart olanların ve sosyal yaşam için sorumluluklarının farkında olmayan hatta farkında olduklarını da umursamayan toplumlar için aklıma şu deyiş geliyor. Paylaşır mısınız? Bilemem. “Sen seni bil sen seni, sen seni bil sen seni; sen seni bilmez isen, patlatırlar enseni” Kalite bakış açısının kazanılması birçok sorunun çözülmesine yardımcı olabilir. İyi bir hafta dileklerimle, Sevgi ve Saygıyla kalın.