Her ürünün ve hizmetin bir standardı vardır. Standartlar alanın uzman kuruluşları tarafından oluşturulur. Ürün ya da hizmet üretileceği zaman bu standartlara göre planlama yapılır.
Planlama aşamasında dikkate alınacak çok sayıda başka standart da vardır: Etik ilkeler, risk temelli kalite kontrol, çevre standartları, atık standartları, vb.
İdeal koşullarda bu standartların uygulanması için planlama yapılır. Yasal mevzuat olmazsa olmazlardandır, tabii ki…
Tüm; ilgili yasal mevzuat, standartlar ve yöntemleri açıklayan bilimsel yayınlar ile kılavuzlar toplandıktan sonra sıra gerçek hayattaki uygulama başarısının hesaplanmasına ve öngörülmesine gelir. Bu hesaplamalar yapılmadan ürün satılmaz; hizmet uygulanmaz. Çünkü gerçek hayata uymazsa başarıdan bahsedilemez.
Denizli’de yıllardır yollar düzenleniyor. Yapılıyor, yıkılıyor, tekrar yapılıyor. Tekrar tekrar düzenlenmekte. Her yerde “şu yol çok yakışacak”; “şu köprülü kavşak çok yakışacak” diye ilanlar var. “Yakışacak” sözcüğünün anlamı “işe yarayacak şeklinde” alınabilir, herhalde. Çok uygun ifade değil gibi görünse de birileri uygun görmüş. Bu sözcükleri uygun bulan kişiler sürekli Denizli’de mi yaşıyor diye merak ediyorum…
İki kavşağı birlikte inceleyelim. “Kavşak standardı nedir?” sorusuna Belediye’den yetkili kişinin yanıtını bekleyelim. Denizli’de inşa edilen diğer kavşaklarla karşılaştıralım.
Bu kavşaklardan birisi Denizli Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu’nun (Bahçesinde uçak bulunan) köşesindeki kavşak. Fakülte Caddesinden Doğan Demircioğlu’na dönülen kavşak. Diğeri Mevlana Caddesinden Üniversite Caddesine devam eden, öğrenci yurtlarına giden Hüseyin Yılmaz Caddesinin kesiştiği kavşak. O bölgede yaklaşık 60 000 öğrencisi bulunan Üniversite yanında çok sayıda okul ve aynı zamanda Üniversite Hastanesi bulunmakta. İki kavşak da yoğun nüfusun aktığı yollar.
Yaklaşık 30 yıldır Saltak Caddesinden ve Servergazi tarafından o tarafa trafiğin en yoğun olduğu zamanlarda gider gelirim. Üniversite çevresindeki yolları oldukça iyi öğrendim diyebilirim. Ada bulunan kavşaklardaki adaların bazı yerlerde kaldırıldığı gözlendi. Bazı yerlerde genişletildiği gözlenmekte. Fakülte ve Doğan Demircioğlu Caddelerinin kesiştiği kavşaktaki ada (orta yuvarlak) genişletildi. Aynı zamanda okulun köşesindeki kaldırım da genişletildi. Fakülte Caddesinden iniş tek araba geçişine indirildi. Sağ tarafa döneceksiniz, düz ya da sola dönecek arabaları beklemek zorundasınız. Neden bazı kavşaklarda sağa dönüşler için yol ayrılıyor da bazılarına ayrılmıyor? Bunun standardı nedir?
Aynı şekilde Mevlana Caddesinden yurtlara ve Teknokent’e giden kavşakta kaldırım neden bu kadar genişletildi? Sağa dönecek olan araba sola dönecek ve doğru gidecek olanları bekliyor ve onları yavaşlatıyor.
Gerçek hayattaki trafik durumlarını gösteren, “Google Map”, “Yandex”, vb. navigasyon sistemleri gibi o kadar çok araç var ki! Planlayanlar ve inşa edenler biliyorlardır herhalde… Neden değerlendirmiyorlar? Zaman analizi, trafik yoğunluğu analizi yapılmamış belli ki! Uygulamalar, bu yapılanmalarda yer alan kişilerin bilgilerinin sorgulanmasını gerektiriyor.
Sabah ve akşam saatlerinde o yolları kullananlar bu kavşakların Denizli’ye yakıştığını mı sorguluyor yoksa kaybettikleri zamanı mı sorguluyor?
Diğer konu da bu yollar yeni yapılırken bu kadar okul ve yurtları bulunan bu çevrede neden bisiklet yolları yapılmadı diye de düşünmeden edemiyor insan… Genişletilen kaldırımların genişletilme amaçlarını çözebilmiş değilim.
Planlamanın bütünsel bakış açısıyla yapılmadığı ve gerçek hayata uygulanabilirliğinin değerlendirilmediği düşünülüyor. Bunlar mutlaka değerlendirilmeli. Bizlere, bilimsel bakış açısıyla ve kanıta dayalı olarak açıklanmalı.
İyi uygulamalar bulunsa da bazıları bezdirici olduğundan Denizli yolları artık bir vaka olarak ele alınabilecek aşamaya geldi. Planlayıcılar, uygulayıcılar, parasını ödeyenler ve Üniversitenin ilgili alanındaki bilim insanlarının katıldığı, topluma açık bir panel düzenlenmeli. Vatandaşla paylaşılması zamanı çoktan geldi. Sorular çok fazla. Belki yanlış düşünüyoruz. Kanıta dayalı açıklanırsa çok yararlı olacak.
Bu kapsamda “kalite yaşanır” ifadesi karşılanıyor mu?
İyi bir hafta diliyorum.
Sevgi ve Saygıyla kalın.