Kalite kültürü, kalite sistem belgesi, akreditasyon birbirleriyle karıştırılan üç kavramdır.
Kalite kültürü yerleşmeden akredite olunabilir.
Kalite kültürü yerleştirilmeden kalite sistem belgesine hak kazanılamamalı… Kazanılabiliyor mu? Evet.
Akredite olmak kalite sistem belgesine sahip olmak değildir.
Kalite kültürü tutum ve davranışlarda gizlidir. Yaşanılır, hissedilir. Kalite kültürüne en çok odaklanan model mükemmellik modelleridir. Bu modeller toplam kalite yönetimi felsefesine odaklıdırlar.
Kalite sistem belgesi almak için ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi (KYS) Standardına göre hazırlanılır. Belge vermeye yetkili kuruluşlar tarafından verilir. Ulusal ve uluslararası şirketler vardır.
Bu standardın 2015 versiyonu değişti. Kuruluşların çoğunun kalite temsilcisi seçip sadece onu görevlendirerek Standardın şart koştuğu dokümanları hazırlamaya odaklanması bu değişikliği gerektirdi. Bu yaklaşım, kuruluşların kalite kültürü için çaba sarf etmemesinden kaynaklandı.
Akreditasyon standartlarında iki temel madde vardır: Kalite yönetim sistemi ve teknik şartlar. Kalite sistem belgesi için akredite olmak şart değilken, akredite olmak için kalite yönetim sisteminin kurulması gerekir. Ancak akreditasyon standartları kuruluşların ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi belgesini almalarını şart koşmazlar. Akredite olmak isteyen kuruluş ISO 9001’e göre hazırlanabilir veya hazırlanmaz kendisine kalır. Ancak akreditasyon standardının şart koştuğu kalite yönetim sistemini kurmuş olması beklenir.
Şu gerçek göz ardı edilmemeli: Kalite sistem belgesi veya akreditasyon belgesi almış kurum ve kuruluşlarda kalite kültürünün yerleşmiş olup olmadığı hemen anlaşılıyor.
Geçmişte bir bakanlığın kurumlarında ISO 9001 Kalite yönetim sistemi standartları alınmıştı. Kurumlara çok yararlı olduğu yadsınamaz. Keşke tüm bakanlıkların kurumlarına yayılsaydı.
Şu durum gözlendi. KYS belgesi alınmış ancak kapıdaki görevli veya telefon santralindeki operatör insanlara iyi davranmıyor. Bu söylev kalite kültürünün yerleşmemiş olmasındandır.
Akreditasyon, KYS belgesi ve Mükemmellik Modeline göre belge kazanmış kuruluşlarda şu anlamda çok büyük gelişmeler oluyor: Dokümanların oluşturulması, bu dokümanların adlarının ve içeriklerinin izlenebilirliği sağlanıyor. Bu bağlamda işler zamanında bitirilebiliyor. Bu da olağanüstü bir gelişmedir, özellikle ülkemiz için.
En önemli yararı kurum veya kuruluşun yöneticileri ve patronlarıdır. Her iş çok iyi izlenebilir. Zamanın para kadar değerli olduğu gerçeğine göre işlerin zamanında bitirilip bitirilmediği anlaşılır. Çok yararlı olduğu iyi örneklerle sürekli anlatılır. Ulusal kalite kongrelerine katılanlar bilirler.
Kalite kültürü tutum ve davranışlarda gizlidir. Tutum ve davranışlar sahiplenilen değerlerin göstergeleridir. Kalite yönetim sistemi ve akreditasyon için yapılanırken kalite kültürünün yerleşmesine de odaklanılmalıdır.
İyi bir hafta diliyorum.
Sevgi ve Saygıyla kalın.
