Google’a “söylev kirliliği” yazarak tarama yaptım. 8 560 site listelendi. Aralarında “söylev kirliliği” ile ilgili çok az site var. Kirlilik sözcüğü daha çok çevre kirliliğiyle ilişkilendirildi. Ancak, kavram olarak bakıldığında söylev kirliliği de çevremizi kirletmektedir.
İnsan beş duyusu aracılığıyla çevresiyle iletişim kurar: Görme (göz), duyma (kulak), dokunma (deri), tad alma (dil), koklama (burun). Kokmuş eti yiyemeyiz. Zehirlenebiliriz. Çöp kokusu midemizi bulandırır. Dikenli tele dokunursak canımız yanar. İnsan sürekli güzellikleri görmek ister. Tabii ki güzel sözleri duymak da ister. Kötü sözleri duymak istemez. Kötü sözler insanların moralini bozar. Topluma kötü örnekler oluşturur.
Kötü sözler nelerdir? “Küfür” özelliğindeki sözler kötü sözlerdir. Kötü sözlerin duyulduğu toplumlarda çevre kirliliğinden bahsedilir. Bu nedenle 8 560 sitenin çoğu çevre kirliliğiyle ilgili. Siyasilerin konuşmalarını inceleyin. Küfür dolu değil mi? Bu nedenle “söylev kirliliği” ifadesini taradım.
Bu tarama sonuçları arasından, söylev ve dil ile ilgili siteleri inceledim. Birisi “Söylev (nutuk, hitabet) nedir, söylevin ortak özellikleri, dikkat edilecek hususlar, söylev çeşitleri, tarihsel gelişimi” hakkında güzel bir yazı (http://www.ilketkinlik.com/yazi/Soylev-nutuk-hitabet-nedir-soylevin-ortak-ozellikleri-dikkat-edilecek-hususlar-soylev-cesitleri-tarihsel-gelisimi-fth125). Tanım şöyle: “Bir konuşmacı tarafından dinleyenleri heyecanlandırmak, bir fikri, bir iddiayı, bir isteği dile getirmek, bir ülküyü insanlara aşılamak ve benimsetmek amacıyla topluluk karşısında yapılan etkili, coşkulu konuşmalara söylev (hitabet, nutuk) denir.” Bu yazıyı okumanızı öneririm. Bu sitedeki birkaç örnek ifade aşağıda:
“Dinleyiciyi heyecanlandırmak, inandırmak için, inanmak ve samimi olmak gerekir; söylev veren kişinin yalın, açık ve içten olması gerekir.”
“Söylev metinleri dinleyicilerin zevkleri ve kültür düzeyleri, gereksinimleri dikkate alınarak oluşturulur.”
“Dinleyicileri düşündürebilmeli, onlarda ilgi uyandırabilmeli, hedeflediği davranışlar için onları harekete geçirebilmelidir.”
Siyasilerin söylevlerinde kullandıkları sözcüklere bakıldığında nasıllar? Kötü mü, iyi mi? Küfür mü? Değil mi? Toplum olarak bu kadar küfür dolu ifadeleri hak ediyor muyuz? Kültürümüz bu ifadelerin kullanılmasına uygun değil. Ancak yaratılmaya çalışılıyor. Bunun için “söylev kirliliği” ifadesini kullanmak istedim.
Bir başka sitede ise Atamızın 1925’te Balıkesir’de yapmış olduğu konuşma metni var. (http://www.atam.gov.tr/ataturkun-soylev-ve-demecleri/balikesirde-bir-konusma). Lütfen bunu da okuyunuz. Ne kadar saygılı, ne kadar sevecen ne kadar güven dolu bir konuşma. İyi şeyleri örnek almalıyız.
“Söylev kirliliği” ifadesinin yaygınlaşmaması temennisiyle…
İyi bir hafta diliyorum.
Sevgi ve Saygıyla kalın.
