Tarihsel gelişime bakıldığında kalite ile ilgili uygulamaların en gelişmiş şekilleri “toplam kalite yönetimi” ve “mükemmellik modeli”. Başarı için her olguya bütünsel bakmak şartı var. 

Süreç temelli yaklaşımla bütünsel bakılabiliyor. Kaliteli ürün veya hizmet üretilirken zarar ne kadar oluyor? Sorusuna da yanıt aranmaya başlandı ve risk temelli süreç yönetimi gündeme geldi. 

Bu gelişmelerden ne derece haberdarız? Karşılaştığım kişiler arasında bunlardan bilgisi olan çok az gibi… Çok kişinin ağzından bu sözcükler çıkıyor. Ancak ardındaki bilginin yeterli olamadığı hemen anlaşılıyor.

Diyojen’e (Diogenes’e) sormuşlar. “Bir kişinin akıllı olduğunu nasıl anlarsınız?” Yanıt vermiş: “Konuşmasından”. Ya konuşmazsa demişler. “O kadar akıllısına rastlamadım.” Diye yanıtlamış.

Konuşurken kullanılan sözcükler kişinin bilgisinin derinliği hakkında bilgi verir. 

Toplumumuzda durum nasıl? Çoğunluğun okumayı sevmediğini biliyoruz. Sorumlu olanların dahi okumadığının farkındayız. Kulaktan duyma bilgilerle dolaşırız. Duyduğumuz her şeye inanırız. Gerçekliğini araştırmaya da çalışmayız. Bir noktaya takılırız. Tek noktaya katıldığımız için karşımızdakinin konuşmasını da net olarak dinlemeyiz. Tüm bu zorlayıcı özelliklerin yanında görüşlerimizi de çok rahat açıklamaktan geri kalmayız. 

Bu davranış “Bilgisi Olmadan Fikir Üretme (BOFÜ)” özelliğine giriyor. Bu özelliktekiler de “Sen Ben Bizim Oğlan (SBBO)” yaklaşımını benimsiyorlar. Gruplar SBBO yaklaşımıyla ve BOFÜ özelliğindeki kişilerden oluşunca kısır döngü başlıyor. 

Bu gruplarda yenilikçilik olamaz. Okumadan bilmeden fikir üretirler. Yaratıcı düşünceye tahammülleri yoktur. Bilimsellik açısından da yeterli olamazlar. 

Kalite yönetim sistemiyle ilgili konuşulacaksa ISO’nun ilişkili Standardları öğrenilmeli. Öğrenmek için olanaklar çok fazla. Yüz yüze eğitimlere katılınabilir. Bunun yanında dijital sistem olağanüstü araçlar sunmakta. İnternet’ten o kadar çok yararlı bilgiye erişilebiliyor ki! 

Ancak asıl sorunumuz “öğrenmeyi öğrenmek” konusunda. Öğrenmeyi öğrenmek alışkanlığımız yaygın olsaydı BOFÜ özelliği bu kadar yaygın olmazdı.

En gerçek bilgiyi nasıl elde edeceğiz? Bu konu da bilim alanı oluşturuldu. Öncelikle tıp alanında “Kanıta Dayalı Tıp” olarak başlatıldı. Daha sonra “Kanıta Dayalı Uygulamalar” başlığında her alanda uygulanmakta. Hangi sorun nedeniyle çıkarıldı ve yaygınlaştı? Bilişim çağında herkes araştırma sonucunu yayınlar hale geldi. Hangi araştırma sonucuna güvenileceği “Kanıta Dayalı Uygulamalar” yaklaşımında öğreniliyor. 

Her uygulamada süreç yaklaşımı önemli. Her sürecin bir çıktısı vardır. İngilizcesi “output”tur. Bunun yanında İngilizcesi “outcome” olan “sonuç” anlamında ifade kullanılır. “Sonuç analizi” olarak uygulamaları vardır. Bu yaklaşım neden çıkarıldı? Her işletmenin bir çıktısı yani bir ürünü ve/veya hizmeti vardır. Çıktıyı müşterisinin beklentilerine göre üretir. Bu çıktı kullanan kişiye ne kadar yararlıdır? Toplumsal etkileri nelerdir? Sorusu da yanıtlanmalıdır (Toplam kalite Yönetimi ve Mükemmellik Modelleri).  

“Sonuç analizi” yaklaşımı sağlık hizmetlerinde çok kullanılır. Ülkemizde ne kadar kullanıldığı konusu yine değerlendirilmesi gereken konulardan…

Bireysel ve toplumsal yaşam kalitesi için bazı örnekler vermek istedim. Yeni terimlerin oluşma tarihçesinin öğrenilmesinin önemini vurgulamaya çalıştım. Dünyaya ayak uydurabilmemiz için SBBO yaklaşımıyla BOFÜ’lerden kurulmuş gruplar bulundukça her şey çok zor. Dolayısıyla sürekli iyileşmek de zorlayıcı… 

Ne olursa olsun çok üstün potansiyelli gençlerimiz ve insanlarımız var. Çalışmaya ve öğrenmeye devam, bilgiye dayalı toplum en büyük hedefimiz olsun. 

Mutluluklarla dolu  Sağlıklı 2018 diliyorum. 

Sevgi ve Saygıyla kalın.