Geçtiğimiz hafta bir toplantıda, üniversite öğrencilerine kalite yönetimi ve ilkeleriyle ilgili konferans verdim. Yüksek potansiyelli olduklarını biliyorum. Ancak kalite ve ilişkili standartlar konusunda öğrenmeleri gereken çok konu olduğunu gözlemledim. Eğitim ve öğretim sistemimiz bu açıdan değerlendirilmeli. Türkiye yükseköğretim yeterlilikleri arasında kalite ile ilgili maddeler var. Önem verilmediği izlenimi edindim.
Her öğrencinin ortak yüksek sesle yanıtladıkları liderlikle ilgili konuyu sizinle paylaşmak istedim.
Liderlik ilkesi kalite yönetimi ilkelerinden başlıcası. Lider tiplerini anlattım. Daniel Goleman’ın sınıflaması şöyle: Otoriter, vizyoner, katılımcı, demokratik, kuralcı ve koç liderler. Diğer sınıflama ise otokratik, demokratik ve “Laissez faire”. İkinciye örnekler verilmiş. Otokratik lider Hitler, demokratik lider Obama, “Laissez faire” lider Mahatma Gandhi.
Birinci sınıflamada, Goleman lider tiplerinin özelliklerini çeşitli durumlara göre değerlendirmekte. Bunlardan birisi lider tiplerinin çevresine etkileri başlığında. En pozitif olanı vizyoner olmak üzere katılımcı, demokratik ve koç liderlerin çevresine pozitif etkileri olduğunu, otoriter ve kuralcı olanların çevrelerine negatif etkileri olduğunu belirtmekte.
Lider tipleriyle ilgili çeşitli sınıflamalara erişilebilmekte. Araştırmacılar, gerçek hayattaki örnek liderleri gözlemliyorlar ve bilimsel çıkarımlarda bulunuyorlar. Liderin öncü olduğu topluluğa göre, liderlik tipi avantaj ve dezavantaj olabiliyor. Tek tip liderliğin yeterli olmadığı açıklanıyor. Buna göre liderler taşıdıkları liderlik özelliklerine göre değerlendiriliyor.
Konferansta şu soruyu sordum. Sosyoloji’de Dört dörtlük liderlik özelliklerini taşıyan lider olarak tarihe geçmiş olan lider kimdir? Tüm katılımcılar aynı anda Mustafa Kemal Atatürk diye yanıtladılar.
Mustafa Kemal Atatürk, tüm ülke halkını peşinden koşturan liderdir. Onun sayesinde Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Şunu unutmamak gerekir ki, onun peşinden gidilmeseydi, bu hafta kutlayacağımız dini bayramımız Kurban Bayramımızı da kutlayamayacaktık.
Atatürk’ün liderlik özelliklerini Adnan Nur Baykal “Mustafa Kemal Atatürk’ün Liderlik Sırları” başlıklı kitabında, örnekleriyle, şu başlıklarda toplamakta: Açık olmak, Adam yetiştirmek, Bilgi ve tecrübe sahibi olmak, Bilgi toplama yeteneği, Bilgilendirme alışkanlığı, Kendini bilmek, Cesur olmak, Çevre bilincine sahip olmak, Dayanıklı olmak, Karşısındakini dinleme alışkanlığı, Soyut düşünebilme yeteneği, Emrivakiye izin vermemek, Esnek olabilmek, Espri sahibi olmak, Fedakâr olmak, Gerçekçi olmak, Göreve talip olmak, Güvenilir olmak, Kendine güvenmek, Hazırlıklı olmak, Hedefe yönelik kararlı olmak, Hesap adamı olmak, İkna etme yeteneği, İnisiyatif kullanmak, İnsan sarrafı olmak, İnsana değer vermek, Yaptığı işe inanmak, Kamuoyu oluşturma yeteneği, Çabuk karar verebilme yeteneği, Karar verme yeteneği, Konuşma ve yazma yeteneği, Liyakat aşığı olmak, Mükemmelliyetçi olmak, Müsamahalı olmak, Müteşebbis olmak, Mütevazi olmak, Öğrenme azmine sahip olmak, Öncü olmak, Örgütlenme yeteneği, Prensip sahibi olmak, Problem çözücü olmak, Programlı olmak, Sıradışı olmak, Sorumluluk alma alışkanlığı, Strateji bilincine sahip olmak, Olacakları tahmin edebilmek, Vizyon sahibi olmak, Zaman mevhumuna sahip olmak, Zamanlama yeteneği.
Kalite yönetimi ilkeleri Atatürk’ün liderlik özelliklerinin hepsini kapsamakta. Bu kitap çok yararlı.
Bu hafta, hepimiz için çok anlamlı. Özgürlüğümüz için en önemli kanıt olan 30 Ağustos Zafer Bayramını ve Kurtuluş Savaşının kazanılması sayesinde sürekli kutlayabildiğimiz Kurban Bayramımızı aynı hafta kutluyoruz. Ne mutlu bize…
Kardeşlik ve takım çalışmasıyla kazanılan 30 Ağustos Zafer Bayramınızı ve İslamiyet’te kardeşliğin önemini vurgulayan Kurban Bayramınızı kutluyorum.
İyi bir hafta diliyorum.
Sevgi ve Saygıyla kalın.
