Kalite ile ilgili bir toplantıda tartışılan konu şuydu: Kalite yönetimi, kalite güvencesi ve kalite kontrol arasında fark nedir? Birbirleriyle nasıl ilişkilendirirsiniz?

       Yanıtlar ilgi çekiciydi. Bu tür tanım ve kavramlar ile ilgili müzakerelerde aynı sonuca varılıyor. Takımdaki herkes bir terimin kavramını aynı algılamıyor. Böyle olunca da ne yaparsanız yapın ilerleme çok yavaş oluyor.

       Maalesef, ülkemizde terimlerin kavramlarını net anlamak yerine el yordamıyla iş bitirmek, çoğunlukla, alışkanlık halinde. Sosyal yaşam, eğitim öğretim yaşamı yanında çok sayıda bilimsel dergide bilimsel yayınlar için hakemlik yaparken de bunu çok iyi gözlemleyebiliyorsunuz.  

       Toplam kalite yönetiminin babası Edward Demig’in “derin bilgi” yaklaşımı bu bağlamda temel bir gereklilik. O da bunu bildiği için bu yaklaşımı önermiş.

       Son zamanlarda değerini çok çok daha iyi anladığımız (tarihi bilenler için) Büyük Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk de tanım ve kavramlarını net bilmeyen toplulukların gelişemeyeceklerini vurgulamış.

       Yukarıda bahsettiğim konu, projede kalite yönetimi oluştururken ortaya çıktı.  Takımda kalite kontrol ve kalite güvencesinin aynı algılanmadığı anlaşıldı.

       Aslında kalite ile ilgili eğitimlerde, bunlar, üzerinde durulan kavramlardır. Önce tarihsel süreç açıklanır. Bu süreçte, sırasıyla, son ürün kontrolü, istatistiksel süreç kontrolü, bu bağlamda kalite kontrol, kalite güvencesi, kalite yönetimi, toplam kalite kontrol ve toplam kalite yönetimi terimlerinin ortaya çıktığı gözlenir.

       Bu bağlamda bakılacak olursa, önce kalite kontrol ardından kalite güvencesi, ardından da kalite yönetiminin gündeme geldiği görülmektedir. İç içe dairelerle açıklanacak olursa en içte kalite kontrol, onun dışında kalite güvencesi ve en dış dairede kalite yönetimi yerleştirilir (Bkz. Aşağıda ipucu ve yararlı bilgiler paragrafı).

       Kalite kontrol ve kalite güvencesi kalite yönetimin iki farklı parçasıdır. Birbirleriyle ilişkilidir ancak tanımları, hedefleri ve uygulama aşamaları farklıdır.

       Her kurum veya kuruluş bir amaç ile kurulur. Bu amaca erişmek için faaaliyetlerini belirler. Bu faaaliyetlerini belirli hedefler için derler. Bir hedef için yapılması gereken faaliyetlerini gruplandırır ve proseslerini/süreçlerini tanımlar. Hedeflerine ulaşmak için işlerini yürütür.

       Kalite yönetimini benimseyen kurum ve kuruluş da kalite politikasını, misyonunu, değerlerini ve kalite hedeflerini ve bu hedeflere erişildiğini kanıtlamak için kullanacağı kontrol araçlarını tanımlar. Başlıktaki üç ifadenin kavramları bu paragraftadır.

       Kalite güvencesi; kalite hedeflerine erişildiğinin kanıtlanması için yürütülür ve kalite yönetiminin bir parçasıdır.

       Kalite kontrol; kalite hedeflerine erişildiğinin ölçüldüğü faaaliyetleri kapsar ve kalite yönetiminin diğer bir parçasıdır.

       Tanımları farklı olsa ve farklı faaliyetleri kapsasalar da her ikisi birbirleriyle ilişkilidir. Önemli olan anlaşılıp, süreçlerin planlanması ve yürütülmesidir.

       İyi bir hafta dileklerimle,

       Sevgi ve Saygıyla kalın.

İpucu ve yararlı bilgiler: İnternet, öğrenme de vazgeçilmez bir araç. Ancak önemli ön koşullar var. Bunlar: tarama sözcüklerinin iyi planlanması ve bu sözcüklerin İngilizce’lerinin bilinmesi. Bu konuyla ilgili: Google tarama motoruna, “quality control quality assurance quality management” yazın. Daha çok “.org” ve “.edu” uzantılı siteleri tıklayın. Çoğunlukla ABD Kalite Derneği (www.asq.org) ilk sıralarda çıkar ve yararlı bilgiler vardır. Şekillerle ilgili bilgilere erişim için de Google sayfasında, taramadan sonra en başta çıkan yatay listede “images” veya “görseller” kısmını tıklayın. Ancak aman dikkat çok fazla bilgi var! Seçimi dikkatli yapmak gerekiyor. İşte burada da derin bilgi şart. Belirtmekte yarar var: “.com” uzantılı da çok yararlı siteler var. Burada da konuyu iyi bilmek gerekiyor. Türkçe olarak da taranabilir. Ancak siteler hakkında bilgili olmak gerekiyor ve Türkçe olarak anahtar sözcük oluşturma çalışmaları yapılmadığı için (bunu ABD de ulusal kütüphane yapıyor), çıkan listede hemen ilgili konuyu bulmak çok zorlayıcı.